بزرگنمايي:

پیام آذری - قاسم مومنی، کارشناس مسائل قفقاز در تشریح دلایل سفر آتی نخست‌وزیر اسرائیل به جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: در خصوص روابط آذربایجان و اسرائیل باید در نظر داشته باشیم که روابط این دو یک روابط عادی نیست، بلکه یک روابط استراتژیک است. آذربایجان 60 درصد از نیاز انرژی اسرائیل را تأمین می‌کند و در مقابل باکو نیازمند کمک‌های اطلاعاتی و نظامی اسرائیل برای رسیدن به اهداف خود در جنگ‌های قره‌باغ بوده است.
به همین جهت، آذربایجان روابط خوبی با اسرائیل دارد و اسرائیل نیز نیازمند کشوری مثل آذربایجان است که از هر جهت می‌تواند منافع آن را تأمین کند. یکی از مهم‌ترین نکات، حضور شرکت‌های اسرائیلی در ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و کشاورزی و صنایع مختلف آذربایجان است که اشتغال‌زایی برای اسرائیلی‌ها را به دنبال دارد. وی ادامه داد: آذربایجان یک کشور شیعه محسوب می‌شود و این موضوع برای اسرائیل بسیار مهم است که یک کشور مسلمان شیعه در مقابل ایران را در کنار خود داشته باشد. از سوی دیگر باید توجه داشت که رئیس‌جمهور پزشکیان طی روزهای آینده به آذربایجان سفر خواهد کرد و این مسأله نیز بسیار مهم است. این در حالیست که اسرائیلی‌ها به هر صورتی دنبال این هستند که به اهدافی که از قبل طراحی کرده‌اند، دست پیدا کنند حالا چه با مشارکت آمریکا یا به طور مستقل، اما به هر صورت آنها خواهان تحقق این اهداف خود هستند. در این راستا به نظر می‌رسد که نتانیاهو در شرایط فعلی به دنبال به‌روز‌رسانی تعهدات دوجانبه قبلی‌ اسرائیل با آذربایجان و بالعکس است. یعنی مقام‌های اسرائیل به دنبال آن هستند که خیالشان از طرف آذربایجان راحت باشد که در هر زمانی اگر لازم شد، آذربایجان به تعهداتی که داده عمل کند و همچنین اسرائیل هم به تعهداتش در قبال باکو عمل کند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در شرایط فعلی، اسرائیلی‌ها کم‌کم نفوذ خودشان را در آذربایجان توسعه می‌دهند و به نوعی ترکیه را کنار می‌زنند و این نکته بسیار مهمی است که نباید از آن غافل بود. اسرائیلی‌ها با ظرافت و با دقت در آذربایجان حضور پیدا کرده‌اند که بعد از حمله آذربایجان به ارمنستان با محوریت قره‌باغ، به وضوح می‌بینیم که یک تحول جدی در روابط اسرائیل و آذربایجان ایجاد شده است. ترکیه تا به امروز در سیاست‌های کلان آذربایجان تأثیرگذار بوده اما حالا اسرائیلی‌ها آرام آرام جایگزین ترک‌ها می‌شوند. بحث سوریه نیز وجود دارد که می‌بینیم دو طرف (اسرائیل و ترکیه) در حال مجادله هستند؛ تا جایی که جنگنده‌های اسرائیل چندین پایگاه را مورد هدف قرار دادند که به صورت مستقیم منافع ترکیه را به خطر انداخت. در این شرایط، اگر نتانیاهو به آذربایجان سفر کند، محتمل است که تحولاتی را در سیاست‌های کلان اسرائیل در قفقاز و منطقه شاهد باشیم و آثار آن را باید بعداً مشاهده کنیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این مسأله می‌تواند تحریکات و ناامنی‌های بیشتری در قفقاز یا به نوعی کشورهای منطقه به جای بگذارد. مسأله دیگر این است که آذربایجان اگر هم بخواهد با آمریکایی‌ها وارد رابطه عمیق و گسترده‌تر شوند، باید از مسیر اسرائیل وارد شوند و همین موضوع باعث می‌شود که باکو در مدار تل‌آویو بماند. این در حالیست که ترکیه نیز از آذربایجان به عنوان یک فرصت استفاده می‌کنند اما حالا آنکارا متوجه شده که الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان یک چرخش 180 درجه‌ انجام داده است و روابط حسنه خود با ترکیه را تا حدودی تعدیل کرده و به سمت اسرائیل متمایل شده است. این موضوع برای ترکیه یک خطر جدی محسوب می‌شود و آن‌ها را وحشت‌زده کرده است. بر همین اساس که می‌گوییم اگر این سفر انجام شود، می‌تواند یک سری تحولات جدید را در منطقه ایجاد کند.
انتهای پیام/