بزرگنمايي:

پیام آذری - اقتصاد24- برنج، به‌عنوان قوت غالب ایرانیان، مدتی است درگیر مشکلاتی شده که یکی از آنها واردات در هنگام فصل برداشت و دیگری حضور دلال‌ها در این بازار است که با مکیدن خون شالیکاران و کشاورزان، منجر به افزایش قیمت برنج می‌شوند.
در روز‌های اخیر برخی مدعی شده‌اند که قیمت برنج تولید داخل به کیلویی 200 هزارتومان رسیده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
«قیمت برنج به تبعیت از دیگر کالا‌های اساسی در حال تجربه سیر صعودی است. در ماه‌های ابتدایی سال حداکثر قیمت برنج ایرانی 110 هزارتومان بود درحالی که امروز به محدوده 200 هزار تومان نزدیک شده است و رکودی عجیب را از خود به جای گذاشته است.»
دبیر انجمن برنج ایران در گفت‌و‌گو با توسعه ایرانی، افزایش قیمت هر کیلوگرم برنج به 200 هزارتومان را رد کرد.
جمیل علیزاده شایق درباره علت پخش خبر برنج 200 هزارتومانی عنوان کرد: این خبر را دوستانی که علاقه‌مند به واردات برنج هستند، شایعه کرده‌اند تا اینکه تصور شود، چون مجوز واردات برنج داده نمی‌شود، قیمت برنج بالا رفته است.
او درباره قیمت برنج گفت: خود من دو هفته پیش برای مصرف یکی از دوستان از شمال، کیلویی 110 هزارتومان برنج خریدم و برنجی که من خریداری می‌کنم خیرالموجودین است و حتی کیفیت آن متوسط نیست.
این مقام صنفی تصریح کرد: بعضی از آنهایی که نمی‌توان نام آنها را تاجر و یا فروشنده برنج گذاشت بلکه سوداگر برنج هستند، با این جوسازی‌هایی که علاقه‌مندان به واردات ایجاد کردند، برنج را تا کیلویی 120 هزارتومان و 130 هزارتومان می‌فروشند، اما برنج کیلویی 200 هزارتومان اصلا وجود ندارد.
سیکل قیمتی برنج علیزاده شایق گرانی برنج را طبیعی دانست و درباره سیکل قیمتی برنج توضیح داد: سال‌هاست وقتی که در مردادماه برنج برداشت می‌شود، قیمت در ارزانترین حالت ممکن است، اما باید متذکر شد که برنج مانند بقیه محصولات نیست که در طول سال دائما برداشت شود و از اواسط مرداد تا اواسط شهریور برداشت می‌شود. یعنی همه تولید 600 هزار هکتار شالیکاری‌های ما در مرداد و شهریور به بازار می‌آیند و در این تایم ناگهان عرضه زیاد می‌شوند و میزان تقاضا هم فرقی نمی‌کند؛ اکنون مصرف سرانه حداکثر 30 کیلو است و حتی به دلیل اوضاع اقتصادی مردم، مصرف سرانه از 30 کیلوگرم هم پایینتر آمده است؛ بنابراین هرکس اندازه مصرف سرانه‌اش برنج می‌خرد پس تقاضا زیاد نمی‌شود، اما عرضه زیاد می‌شود و در آن زمان قیمت پایین می‌آید.
بیشتربخوانید:کاهش بی سابقه قیمت برنج هندی در بازار امروز
او ادامه داد: وقتی که وارد نیمه دوم سال می‌شویم دیگر برنجی به بازار نمی‌آید و اگر برنجی هم وارد بازار شود، برنجی نیست که از مزرعه برداشت شده باشد بلکه برنجی است که از کارخانه‌های شالیکوبی یا از انبار‌ها به بازار می‌آید بنابراین عرضه به تدریج کم می‌شود و طبیعی است وقتی عرضه کم شود، حتی اگر تقاضا ثابت بماند، قیمت بالا رود.
دبیر انجمن برنج ایران با اشاره به شوک قیمتی برنج در عید، اظهار کرد: امسال، چون ماه رمضان و عید با هم تلاقی دارند، این شوک کمی غلیظ‌تر شده است. با این شوک یک حرکت افزایشی در قیمت برنج پیش می‌آید تا اینکه عید را رد کنیم و کشت برنج سال بعد شروع شود. همین اعلام اینکه کشاورزان مشغول کاشتن برنج هستند، خودبه‌خود در بازار تاثیر می‌گذارد و شیب به سمت پایین می‌آید یعنی قیمت برنج دوباره شروع به کاهش می‌کند و در آن موقع همه برنج مصرفیشان را خریداری کرده‌اند.
به گفته او، قیمت‌ها با شروع کاشت برنج کم‌کم پایین می‌آید تا دوباره در اواسط مرداد و شهریور که برنج سال جدید به بازار می‌آید، قیمت دوباره پایین می‌آید و این سیکل هرساله ادامه دارد.
جوسازی‌های علاقه‌مندان واردات قیمت برنج را افزایش داده علیزاده شایق درباره تغییرات قیمت برنج امسال عنوان کرد: منتهی چیزی که امسال بر قیمت برنج تاثیر گذاشته که نسبت به سال‌های قبل کمی افزایش قیمت بیشتر باشد، همین جوسازی‌ها است.
جمیل علیزاده شایق: قانون به ما می‌گوید که از اول آبان می‌توانیم برنج وارد کنیم و تا مرداد و در فصل کشت و برداشت واردات ممنوع است ولی شاهد هستیم که در 3 سال اخیر جوسازی‌ها باعث شده دولت مصوبه مجلس را هم کنار بگذارد و در 4 ماهی که ممنوعیت ورود و حتی توزیع داریم؛ هم اجازه واردات برنج داده شود و هم اجازه توزیع برنج‌های وارداتی!
او افزود: وزارت کشاورزی بار‌ها اعلام کرده است که میزان تولید برنج در شرایط بسیار مطلوبی قرار دارد. حتی امسال که فکر می‌کردیم سالی کم‌بارش است، در استانی مانند خوزستان که کسی انتظارش را نداشت، بارندگی‌های بسیار خوبی داشتیم به طوری که سطح زیر کشت هم اضافه شده است. این مقام صنفی تاکید کرد که اگر تولید برنج امسال نسبت به سال قبل افزایش پیدا نکرده، کاهش هم نیافته است.
علیزاده شایق به واردات برنج در 3 سال اخیر اشاره کرد و گفت: واردات در 3 تا 4 سال اخیر، مخصوصا از سال 1400 به بعد، واقعا بیشتر از نیاز بود. همین جوسازی‌ها و بازی‌ها باعث شده بود که وزارت کشاورزی تحت تاثیر قرار بگیرد که مبادا مردم بگویند برنج نداریم و دائما مجوز واردات صادر می‌کرد.
بیشتربخوانید: ناترازی به برنج رسید
او تصریح کرد: از سال 1400 وارداتمان خیلی بیشتر از آنچه که لازم بود انجام شد که در نتیجه هنوز هم در گمرکات و انبار‌ها برنج موجود است و در این شرایط کسری برنج هم نداریم که بگوییم کسری برنج باعث افزایش قیمت شده است.
سیاست‌های حوزه برنج دولت ضعف‌های بسیاری دارد دبیر انجمن برنج ایران با اشاره مجدد به جوسازی‌های روانی، بیان کرد: واقعا متاسفم که دولت از پس از بین بردن این جوسازی‌ها برنیامده است. علیزاده شایق تاکید کرد: من سیاست‌های دولت را در حوزه برنج تایید نمی‌کنم، زیرا نقاط ضعف بسیاری دارد. در این مورد نقطه ضعفش اینست که نتوانسته این جوسازی‌ها را جمع کند و تا به وزیر کشاورزی می‌گفتند که ممکن است مردم از گرسنگی بمیرند، مجوز دیگری برای واردات صادر می‌کرد.
او یادآور شد: قانون به ما می‌گوید که از اول آبان می‌توانیم برنج وارد کنیم تا مرداد و در فصل کشت و برداشت واردات ممنوع است ولی شاهد این هستیم که در 3 سال اخیر جوسازی‌ها باعث شده دولت مصوبه مجلس را هم کنار بگذارد و در 4 ماهی که ممنوعیت ورود و حتی توزیع داریم، هم اجازه واردات برنج داده شود و هم اجازه توزیع برنج‌های وارداتی!
عاملی که امسال بر برنج تاثیر گذاشته که نسبت به سال‌های قبل کمی افزایش قیمت بیشتر باشد، جوسازی‌ها برای واردات بیشتر است. واردات در 3 تا 4 سال اخیر، مخصوصا از سال 1400 به بعد، واقعا بیشتر از نیاز بود. همین جوسازی‌ها و بازی‌ها باعث شده بود که وزارت کشاورزی تحت تاثیر قرار بگیرد
دود جوسازی و واردات به چشم کشاورز می‌رود این مقام صنفی در ادامه درباره تاثیری که واردات بی‌رویه بر شالیکاران می‌گذارد تصریح کرد که دود واردات بی‌رویه و جوسازی‌ها برای افزایش واردات و قیمت، مستقیم به چشم کشاورزان می‌رود.
علیزاده شایق مطرح کرد: زمانی متوسط واحد بهره‌برداری یک شالیزار 2 هکتار بود، اما قانون غلط ارث اجازه نمی‌دهد که زمین را تقسیم نکنیم و این قانون این سطح را کاهش داده است. بار‌ها به وزارت جهاد کشاورزی نوشته‌ایم که از مجلس بخواهد این بخش قانون ارث اصلاح شود یعنی هیچ وارثی اجازه نداشته باشد زمین کشاورزی به ارث رسیده را تقسیم کند و همان کاری را انجام دهند که در اروپا انجام می‌شود یعنی زمین کشاورزی به وارثی برسد که امکان کشاورزی دارد و سود این کشاورزی را بین خواهران و برادران تقسیم کند، اما کسی اجازه تقسیم زمین نداشته باشد.
دلال هرچقدر بخواهد روی برنج قیمت می‌گذارد دبیر انجمن برنج ایران تاکید کرد که با قانون غلط ارث متوسط 2 هکتار واحد بهره‌برداری اکنون شش دهم هکتار شده است و کشاورز در این نیم هکتار سود قابل توجهی نمی‌تواند کسب کند که از پس هزینه‌های زندگی بربیاید.
علیزاده شایق ادامه داد: در این حالت، کشاورز زمانی که می‌خواهد برنج بکارد، پول ندارد که کود و سم بخرد و یا ماشین‌آلات اجاره کند و مجبور است به دلال متوسل شود. دلال هم که اسم خودش را تاجر گذاشته است و ادعای دلسوزی برای کشاورز دارد، ادعا می‌کند که به کشاورز پول می‌دهد تا نهاده‌هایش را بخرد و آخر فصل هم پول او را پس بدهد. اما این آخر فصل کی است؟ وقتی برنج از شالیزار بیرون می‌آید و این کسی که این وام، البته من می‌گویم نزول، به کشاورز داده، هرچقدر دلش بخواهد روی برنج قیمت می‌گذارد.
بیشتربخوانید: عکس/ افزایش عجیب قیمت برنج خارجی در ایران!
دبیر انجمن برنج ایران در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»: خبر رسیدن قیمت برنج به 200 هزارتومان را دوستانی که علاقه‌مند به واردات برنج هستند، شایعه کرده‌اند تا اینکه تصور شود، چون مجوز واردات برنج داده نمی‌شود، قیمت برنج بالا رفته است. برخی سوداگران برنج، با این جوسازی‌ها، برنج را تا کیلویی 120 هزارتومان و 130 هزارتومان می‌فروشند، اما برنج کیلویی 200 هزارتومان اصلا وجود ندارد
به گفته او، امسال در شروع فصل قیمت برنج زیر 60 هزارتومان بود و کم کم به این قیمت کنونی رسیده است.
سازمان تعاونی روستایی راه و وظیفه خود را گم کرده این مقام صنفی درباره اصلاح سیاست‌های دولت اظهار کرد: اگر دولت بتواند دو تشکیلات و سازمان خیلی قدر را که در دوره پهلوی تشکیل شده بود، موظف کند که به وظایف خود عمل کنند، کمک بزرگی کرده است.
علیزاده شایق یکی از این سازمان‌ها را سازمان تعاون روستایی دانست و عنوان کرد: سازمان تعاون روستایی تشکیل شد که از کشاورز حمایت کند. یعنی به جای اینکه دلال و نزول‌خوار وارد شوند، سازمان تعاون به کشاورز وام دهد.
او تصریح کرد: اگر به اساسنامه سازمان تعاون روستایی نگاه کنیم، می‌بینیم که یکی از بهترین اساسنامه‌هایی است که در دهه 40 نوشته شده است. اما اکنون سازمان تعاون روستایی ایران، وظیفه و راه خود را گم کرده است.
بانک کشاورزی به همه وام می‌دهد الا کشاورز! دبیر انجمن برنج ایران همچنین با اشاره به بانک کشاورزی به عنوان نهاد دوم، توضیح داد: بانک کشاورزی اصلا تشکیل شد که به کشاورز کمک مالی کند و در زمانی که کشاورز نیاز داشت، خود به عنوان یک سازمان حامی کشاورز با یک بهره خیلی کم به کشاورز تسهیلات بدهد و وقتی کشاورز شروع به برداشت محصول کرد، این را از کشاورز پس بگیرد.
علیزاده شایق تاکید کرد: اکنون بانک کشاورزی به همه وام می‌دهد الا به کشاورز بیچاره و بعد هم که علت این کار را می‌پرسیم پاسخ می‌دهند که یک بانک هستیم و باید درآمد داشته باشیم.
او در پایان خاطرنشان کرد: اگر لیست هزینه‌های بانک کشاورزی را بررسی کنیم، می‌بینیم که بیشتر هزینه‌های آن صرف پرسنل و ساختمان‌هایش شده است و نه کشاورز بدبخت که این بانک به خاطر او تشکیل شده است.
منبع:توسعه ایرانی