بزرگنمايي:

پیام آذری - ریچارد رایت نویسنده آمریکاییِ آفریقایی تبار که در سال 1960 درگذشت، با رمان کوتاهی که به تازگی از او چاپ شده به فهرست کتاب های پرفروش راه یافت.
این رمان که بهار امسال برای اولین بار به بازار کتاب آمد، مردی که زیرِ زمین زندگی می‌کرد (The Man Who Lived Underground) نام دارد و روایتگر داستانی سورئال و در عین حال معتبر از یک مرد سیاه‌پوست است که زیر شکنجه‌های پلیس به جنایتی که مرتکب نشده اعتراف می‌کند. این مرد که فِرِد دنیلز نام دارد، از دست پلیس به شبکه فاضلاب شهری فرار می‌کند، در آنجا زندگی را از دید جدیدی می‌بیند و قوانین جدیدی برای آن وضع می‌کند.
رمان مردی که زیرِ زمین زندگی می‌کرد، پس از چند دهه سرانجام از طرف انتشارات کتابخانه آمریکا منتشر شد و شامل مقاله خاطرات مادربزرگم (Memories of My Grandmother) از رایت و یک سخن پایانی به قلم نوه او، مالکوم رایت نویسنده و فیلمساز، نیز هست.
این رمان پس از چاپ با استقبال بی‌نظیر مخاطبان روبه‌رو شد و در فهرست پرفروش‌ترین کتاب های نیویورک تایمز و کتابفروشان مستقل قرار گرفت. سروصدایی که جنبش ضدنژادپرستی «جان سیاه پوستان اهمیت دارد» در آمریکا و دیگر کشورهای جهان به پا کرد، به فروش این کتاب کمک شایانی کرد.
ریچارد رایت بیشتر به رمان خانه زاد (Native Son) شناخته می‌شود که یکی از معروفترین آثار زمان خودش بود و به همت سعید باستانی به زبان فارسی هم ترجمه شد. این رمان اعتراضی در دهه 40 میلادی منتشر و شخصیت اصلی آن، بیگر توماس، به نماد آسیبی که یک جامعه نژادپرست برجای می‌گذارد تبدیل شد.
با این وجود خشونت و نفرت نهفته در رئالیسم تلخ این داستان با انتقادات گسترده روبه‌رو شد و رایت را به یکی از خبرسازترین نویسندگان آن سال ها تبدیل کرد. حالا طرفداران رمان مردی که زیرِ زمین زندگی می‌کرد معتقدند این رمان می‌تواند میراث و شهرت رایت را تغییر دهد.
رایت این کتاب را در مدت کوتاهی پس از انتشار خانه زاد و براساس داستان واقعی یک مرد اهل لس آنجلس نوشت که بیش از یک سال در شبکه فاضلاب شهری زندگی کرده بود. ناشر آثار رایت، هارپر، با چاپ این اثر موافقت نکرد چون خشونتی که در رابطه پلیس با شخصیت اصلی تصویر شده بود را غیرقابل تحمل می‌دانست. یک نسخه کوتاهتر از این داستان، که در آن رویارویی نخست دنیلز با پلیس حذف شده بود، به سال 1944 در یک مجموعه داستان کوتاه منتشر شد.
روند بازیابی و انتشار رمان مردی که زیرِ زمین زندگی می‌کرد از بیش از یک دهه پیش آغاز شد که جولیا رایت تصمیم گرفت برخی از آثار منتشر نشده پدرش را به چاپ برساند.