پیام آذری - ارومیه - «بیدمشک» نخستین درختی است که در آذربایجان غربی با عنوان پیام آور بهار به گل نشسته و همه ساله از اوایل فروردین برداشت آن از باغات آغاز می شود.

خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها: مردم شکوفه‌های بیدمشک را به عنوان پیام آوران شادابی و آرامش می‌دانند و موسم چیدن شکوفه‌های بیدمشک را سرآغاز شکوفایی و سرسبزی طبیعت دل انگیز قلمداد می‌کنند.
در این فصل از سال که بیدمشک‌های بهاری بر روی شاخه‌های درختان می‌درخشند، زنان در مناطق مختلف آذربایجان غربی با استفاده از وسایل و ابزار آلات سنتی که به نی قازان در زبان ترکی معروف است، اقدام به عرق گیری از این گیاه با ارزش می‌کنند.
بیدمشک که در زبان آذری به بیدمیش و پئش پئشا شهره است، از تیره گیاهان بید است که اندازه آن از بید معمولی کوچک‌تر ولی سنبله‌های آن دارای اسانس معطری هستند، گل‌های بیدمشک پیش از باز شدن برگ‌ها ظاهر می‌شوند و معطرند، در بهترین نوع آن زردی رنگ گل بیشتر است.
بیدمشک معمولاً در مناطق معتدل و مرطوب می‌روید و اثرات درمانی بسیاری دارد، طبیعت گیاه بیدمشک، سرد و تر است و متخصصان طب سنتی آن را مقوی قوای دماغی، قلب، مفرح روح، ملین مزاج، ضد سردرد و دردهای عضلانی، پایین آورنده قند خون و آرام بخش می‌دانند.
در کنار استفاده بانوان آذربایجان غربی از عرق بیدمشک به عنوان شربت گوارا برای پذیرایی از میهمانان نوروزی، عرق بیدمشک، در رفع کم خونی، ناراحتی‌های قلبی و عروقی، تسکین اعصاب و دردهای رماتیسمی مورد استفاده قرار گرفته و «نُقل» سوغات ارومیه نیز با استفاده از این عرق معطر تهیه می‌شود.

شکوفه‌های بیدمشک در آذربایجان غربی طلایه داران بهار هستند
بیدمشک را می‌توان به صورت درختچه‌هایی که در کنار نهرها یا در حاشیه باغ‌های شهرهای آذربایجان غربی بخصوص در شهرهای ارومیه، سلماس و خوی کاشته می‌شود دید، بید مشک با نام آذربایجان غربی بخصوص ارومیه عجین است به طوری که نقل بیدمشک بویژه نوع ابریشمی آن و انواع عرق حاصل از بیدمشک با مصارف درمانی و دارویی شهرت خاصی در کشور و منطقه دارد.
بیدمشک علاوه بر رایحه مطبوع، دارای خواص درمانی زیادی است که اهالی شهرستان ارومیه برای استفاده از خواص درمانی و پذیرایی از مهمانان، عرق آن را در خانه‌ها نگهداری کرده و عرق و نقل بیدمشک به دلیل کیفیت و عطر و طعم مطبوع از قدیم الایام مورد توجه مسافران و گردشگران بوده و در زمان حاضر نیز از جمله اقلامی است که مشتریان زیادی دارد.
با برداشت این محصول کار عرق گیری نیز آغاز می‌شود که در گذشته تمام محصول در خانه‌ها تبدیل به عرق و اسانس می‌شد، در زمان حاضر تعداد زیادی از واحدهای تبدیلی نیز این محصول را خریداری و تبدیل می‌کنند.
غیر از خواص درمانی شکوفه‌های بیدمشک، پوست درخت و برگ‌های آن نیز خاصیت ضد انگلی داشته و جوشانده آن انگل‌ها و کرم‌های معده و روده را از بین می‌برد.
به گفته مسئولان جهاد کشاورزی استان بیش از یک میلیون لیتر انواع عرقیات گیاهی در آذربایجان غربی تولید می‌شود که عرق بید مشک بخش مهمی از آن را شامل می‌شود، تهیه عرق از این گیاه به صورت سنتی و همچنین در کارگاه‌ها به صورت صنعتی صورت می‌گیرد به طوری که در شهرستان ارومیه از رونق بسزایی برخوردار است.

60 هزار هکتار از باغات آذربایجان غربی زیر کشت گیاه بیدمشک است
هر ساله بر اساس اعلام جهاد کشاورزی آذربایجان غربی 60 هکتار از باغ‌ها و حاشیه باغ‌های استان زیر کشت گیاه بیدمشک است که حدود 2.5 میلیون لیتر عرق بیدمشک از باغات این مناطق تولید و استحصال می‌شود.
هر چند آمار رسمی از سطح زیر کشت و میزان تولید بیدمشک در کشور در دسترس نیست، اما استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه در زمینه تولید بیدمشک و فرآورده‌های حاصل از آن از جمله عرق بیدمشک، نقل، حلوا و سایر تولیدات در کشور جایگاه خاصی دارد.
در سالیان اخیر با توجه به اینکه برداشت این محصول به صورت سنتی و با استفاده از نیروی کارگری انجام می‌گیرد که موجب افزایش هزینه برداشت گردیده و از سوی دیگر تغییرات اقلیمی در سالیان اخیر و وقوع بارندگی به ویژه در زمان برداشت محصول که با توجه به حساسیت بالای گل آذین (شاتون) به رطوبت منجر به کاهش توسعه رشد این گیاه شده است.
بیشترین سطح زیرکشت بیدمشک در آذربایجان غربی در شهرستان‌های ارومیه، پلدشت و سلماس قرار دارد و سالانه و در شرایط نرمال، بیش از یک‌هزار تن گل تر بیدمشک از سطح باغ‌های استان برداشت و به بازار عرضه می‌شود.
نقل و عرق بیدمشک ارومیه علاوه بر داخل کشور، مشتریان زیادی در کشورهای همسایه و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس دارد که مازاد این محصول به این کشورها صادر می‌شود.