بزرگنمايي:

پیام آذری - پرچم قدرتنمایی قرآنی ملت ایران، به‌دست امام خامنه‌ای است که هم در مقام تبیین آیات قرآن برای ایجاد حرکت در ملت و امت و هم در مقام پیگیری مستمر در تربیت نسل قرآنی در کشور همواره در محور این حرکت قرار داشته‌اند. - اخبار حوزه امام و رهبری -
خبرگزاری تسنیم ـ مهدی خدایی: کلیدواژه «قدرت قرآنی» را به‌عنوان کلیدواژه مشترک برای محفل قرآنی مشارکت‌کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن در دیدار با رهبر انقلاب و همچنین بیانات ایشان در این دیدار برگزیدیم و در پرده اول تبیین علت انتخاب کلیدواژه مذکور گفتیم که محور «قدرت قرآنی ملت ایران» وجود ولی‌فقیهی است که با تدبر در قرآن، آیات قرآن را برای مردم جامعه خود تبیین می‌کند و جایگاه تبیینی او نیز مانند جایگاه ولایی‌اش امتداد نقش رسول اکرم و ائمه معصومین علیهم‌السلام است.
هدایت قرآنی، منبع قدرت ایرانی اینک در ادامه یادداشت قبلی و در پرده دوم تبیین کلیدواژه «قدرت قرآنی» وجهی دیگر از قدرت قرآنی ملت ایران را مورد اشاره قرار می‌دهیم که اتفاقا شخص آیت‌الله خامنه‌ای فارغ از جایگاه ولایی خویش نیز نقش عمده‌ای در شکل‌گیری آن داشته است.
پرده دوم: پرچمدار قدرت قرآنی ملت ایران
حضور آیت الله خامنه‌ای در جریان انقلاب اسلامی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد:
دوره قبل از پیروزی انقلاب دوره پس پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان حیات امام خمینی(ره)دوره رهبری انقلاب اسلامی و قرار گرفتن در جایگاه ولایت فقیه آیت ‌الله خامنه‌ای در هر سه دوره مذکور همچنان که هیچگاه فارغ از مبارزه با طاغوت و استکبار و متجاوزین نبوده، از فعالیت قرآنی، تبلیغ و تبیین آیات قرآن هم غفلت نکرده و اتفاقا قرآن در تمام مقاطع به‌هم پیوسته مبارزات ایشان، مهم‌ترین سلاحی بوده است که برای ایجاد حرکت‌ و انگیزه مبارزه در سطح جامعه به‌کار گرفته‌اند.
آیت الله خامنه‌ای در مقطعی که در مشهد علیه طاغوت پهلوی مبارزه می‌کردند، جلسه تفسیر قرآن را در مسجد امام حسن مجتبی و مسجد کرامت برقرار کردند و کتاب «طرح کلی اندیشه­های اسلامی در قرآن» حاصل جلسات تفسیر ایشان در ظهرهای ماه مبارک رمضان در مسجد امام حسن مجتبی علیه السلام است.
سیدمرتضی سادات فاطمی که قاری این جلسات تفسیر آیت الله خامنه‌ای بوده است و اکنون نیز از اساتید مطرح تلاوت قرآن کشور محسوب می‌شود، درباره این جلسات می‌‌گوید: «دانشجوها پای بحث بودند. روزهای آخر جوری شده بود که خیابان دانش را می­بستند و مردم در سواره­رو حصیر پهن می­کردند و می­نشستند. فکر می­کنم سال پنجاه و سه یا پنجاه و چهار بود. نزدیک اوج‌گیری انقلاب بود. چند روزی هم وسط خیابان بسته شد و دیگر کار از دست ساواک خارج شد. چون دانشجوها زیاد می­آمدند، ساواک حساس بود. ابتدا شاید جلسه با جمعیت زیادی شروع نشد، اما آرام آرام جمعیت خیلی زیاد شد. روزهای آخر مسجد شلوغ شد و مردم مجبور شدند در خیابان بنیشینند. خیابان بسته شد اصلاً. انقلاب داشت شکل می­گرفت و مردم روشن شده بودند؛ به‌خصوص قشر دانشجو که حسابی وارد عمل شده بودند. جلسه عنوانش تفسیر قرآن بود و رژیم نمی­توانست به این راحتی‌ها تعطیلش کند. یک بهانه‌ی قوی لازم داشتند. البته آقا را خیلی محدود کردند. کار به جایی رسید که ایشان را ممنوع المنبر کردند. از نماز جماعت خواندن هم ایشان را منع کردند. تبعید هم شدند؛ مرتب ایرانشهر و این طرف و آن طرف؛ زندانشان کردند و شکنجه و...»
سادات فاطمی درباره روش نو و ابتکاراتی که آیت الله خامنه‌ای در اداره جلسات قرآن اتخاذ کردند می‌گوید: «ایشان برای سوق دادن مردم به مفاهیم قرآن، مجالس سنتی قرآن را تبدیل کردند به یک شکل جدید. نیامدند نفی کنند آن روش گذشته را، بلکه تغییر مثبتی ایجاد کردند در شیوه‌ی جلسه. آقا از دید مردم نگاه می­کردند به قضیه. ایشان از زمینه­ای که در جامعه بود، بهره­برداری کردند و گفتند حالا که این جلسات هست، ما بیاییم و مردم را علاقه‌مند به مفاهیم قرآن هم بکنیم. یعنی جلسه‌ی قرائت قرآن به‌تنهایی کافی نیست، بلکه باید مقدمه‌ای باشد تا مردم با مفاهیم قرآن آشنا شوند و انس بگیرند. بذر آشنایی با مفاهیم قرآن را در بین نوجوانان و جوانان مشهد در آن دوره، ایشان پاشیدند؛ به‌خصوص بین قشری که به آن جلسات می­آمدند، آقا این انس را ایجاد کردند. در مسجد کرامت هم ما صبح­های جمعه جلسات قرآن داشتیم؛ همان جلسات سنتی. شاید تنها فرقش با جلسات سنتی دیگر آن زمان این بود که اولاً خود آقا می­آمدند و شرکت می­کردند؛ رسماً می­آمدند و آن بالا می­نشستند کنار استاد قرآن. خب جلسه یک وزن دیگری پیدا می­کرد. دوم این‌که قشری که می­آمد، یک مقداری عوض شده بود. اگر در جلسات دیگر بیشتر پیرمردها و افراد مُسنّ بودند و جوان و نوجوان کمتر در بینشان دیده می­شد، در جلسه‌ی مسجد کرامت، خیلی مرتب و منظم و رحل­ها دورچیده می‌شد و جلسه‌‌ی خیلی با ابّهتی بود؛ بیشتر هم جوان‌ها می‌آمدند. یکی از شاگردهای ما توی همان مسجد کرامت، شهید کاوه بود. شهید کاوه هم با پدرش می­آمد توی جلسه. بعد که ساواک ممنوع کرد، یک روز زیرکانه به من گفتند آقای فاطمی! می­دانی که من دیگر نمی­توانم صحبت کنم؛ شما گاهی به بچه­ها بسپار که یکی‌شان معنی یک آیه را از من سؤال کند تا من به این بهانه جواب بدهم! یا به این آیه که رسیدیم که بحث روز است، بگو بپرسند. نمی­گفتند تو سؤال کن؛ اگر من سؤال می­کردم، تابلو بود. چون من معلم جلسه و با آقا هماهنگ بودم. می­گفتند بچه­ها همان­طور که دور تا دور نشسته‌اند، یک دفعه یک نفر دستش را بلند کند و بگوید آقا ببخشید، همین آیه را معنیش را بفرمایید. بعد آقا شروع می­کردند به صحبت کردن درباره‌ی همان مطلب. ایشان مرتب هر راهی را که به رویشان می­بستند، راه جدیدی باز می­کردند. با این عنوان که من در جلسه‌ی قرآن نشسته‌ام، چون روحانی هم هستم اگر کسی یک آیه‌ی قرآن از من سؤال کند، نمی­توانم جوابش را ندهم! به ساواک می­گفتند: "آبروی خود شماها می­رود اگر من بگویم ساواک من را ممنوع کرده و من حتی نباید معنی قرآن را بگویم. این که دیگر خیلی بد می­شود برای شما!" قطعاً ساواکی‌ها هم می‌آمدند اما کاری نمی‌توانستند بکنند.»
آیت الله خامنه‌ای ضمن اینکه از تبیین آیات قرآن برای ایجاد حرکت ضد طاغوتی در میان مخاطبان خود استفاده می‌کردند، با نوآوری و نگاه هنری خود یک نسل قرآنی را نیز در مشهد به وجود آوردند. سادات فاطمی در این‌باره می‌گوید: «یک روز به من فرمودند: "آقای فاطمی! حیفت نمی­آید که مصطفی اسماعیل نمی­خوانی؟" مصطفی اسماعیل از قراء بسیار بزرگ و درجه‌ی یک مصر است. گفتم که آقا مصطفی اسماعیل مشکل است، چون لحنش خیلی گسترده و قوی است. فرمودند: "از شما خیلی بعید است! یعنی چی؟ اگر بخواهی، می­توانی." عرض کردم آقا من نوارش را هم ندارم. واقعاً هم آن موقع‌ها نبود این همه امکاناتی که در اختیار مردم هست این روزها. آقا فرمودند: "من خودم نوارش را دارم، به شما می­دهم." دو تا نوار از مصطفی اسماعیل به ما دادند؛ یکی نوار سوره‌ی بقره بود، یکی هم آل عمران که خیلی تلاوت­های زیبایی بود. آرام آرام تمرین کردم و کم‌کم توانستم. آقا می­فرمودند مصطفی اسماعیل با توجه به معنی و مفاهیم می­خواند. بعضی از قراء فقط با تکیه بر صوت می­خوانند و غرضشان این است که یک لحن زیبایی پیاده کنند و مردم شارژ بشوند، اما مصطفی اسماعیل در عین این که زیبا می­خواند، مردم را به معنی توجه می­دهد؛ حتی توی وقف و ابتداهایی که انجام می­دهد هم این دیده می‌شود. بعضی وقت­ها یک وقف و ابتداهای عجیب و غریبی می­کند که واقعاً قراء دیگر نمی­کنند. این فقط با توجه به معناست. حتی نوع ادای کلماتش هم واقعاً حساب شده است؛ بعضی وقت­ها با تأکید و با صوت بلند و بعضی وقت­ها خیلی نرم و آرام. بعضی­ها فکر می­کنند که آقا همین‌جوری از مصطفی اسماعیل خوششان می­آید! نه، قیافه­ی مصطفی اسماعیل که مطرح نیست، حتی صدایش هم این‌طور نیست که بگوییم زیباترین صدای دنیاست. تأکید آقا این است که مصطفی اسماعیل بیش از دیگران توجه به معنی دارد و دیگران را سوق می­دهد به معنی.»
رهبر انقلاب سال گذشته نیز در محفل قرآنی روز اول ماه مبارک رمضان فرمودند: «تلاوت یک هنر است، منتها تفاوتش با هنرهای دیگر این است که مقدّس است؛ «هنر مقدّس». این خیلی چیز خوبی است؛ این، هم هنر است ــ برترین زیبایی‌های ناشی از ذهن انسان، هنر نامیده میشود ــ هم دارای تقدّس است؛ امّا نکته‌ی اساسی این است که این هنر و همه‌ی پیرایه‌های این هنر و همه‌ی آرایه‌های این هنر ــ که شماها که اهل این هنر هستید، توجّه به این پیرایه‌ها و آرایه‌ها دارید ــ همه‌ی اینها ابزار است، همه‌ی اینها وسیله است. ابزارِ چه چیزی؟ ابزار انتقال معنی.»
آیت الله خامنه‌‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با اینکه مسئولیت‌های مهم و کلانی همچون عضویت در شورای انقلاب، نمایندگی مجالس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، نمایندگی امام در شورای عالی دفاع و... را بر عهده داشتند، یکی از فعالیت‌هایشان تشکیل مستمر محافل قرآنی با حضور قاریان و حافظان ممتاز کشور بوده است که در آن به سخنرانی نیز می‌پردازند و ضمن بیان نکات تکنیکی تلاوت قرآن در تبیین مسائل روز ایران و جهان مباحث خود را بر محور آیاتی از قرآن کریم شکل می‌دهند و کلام الهی مرجع و خاستگاه استدلال‌های ایشان است.
اما سنت تشکیل محافل قرآنی در دوران استقرار آیت الله خامنه‌ای در جایگاه رهبری و ولایت فقیه نیز نه‌تنها ترک نشد بلکه به صورت منظم‌تر و با شکوه‌تر ادامه پیدا کرد.
این محافل سالیانه در دو مقطع برگزار می‌شود: روز اول ماه مبارک رمضان و در پایان هر دوره از مسابقات بین‌المللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران با حضور میهمانان خارجی.
محافل قرآنی امام خامنه‌ای به‌خصوص در دوران رهبری ایشان محملی برای حضور برترین قاریان و حافظان جهان اسلام اعم از ایرانی و غیر ایرانی بوده است به‌طوری که قاریان بزرگ مصری چون راغب مصطفی غلوش، محمد شحات انور، متولی عبدالعال، احمد احمد نعینع و... و قاریان بزرگ ایرانی همچون احمد ابوالقاسمی، محمدرضا پورزرگری، سیدجواد حسینی، قاسم مقدمی، حامد شاکرنژاد، حمید شاکرنژاد و... در این محافل به تلاوت قرآن پرداختند و حضور و تلاوت آنها موجی از شور و اشتیاق را در جوانان ایران ایجاد و آنها را به سمت محافل و مجالس قرآن و تشبه به قاریان بزرگ جهان اسلام سوق داد.
احمد ابوالقاسمی از اساتید ممتاز هنر تلاوت کشور درباره نقش رهبر انقلاب در جریان قرآنی کشور می‌گوید: رهبر انقلاب شخصاً علاقمند به تلاوت قرآن‌اند و مروّج واقعی تلاوت استادانه و اصیل هستند. مثلاً قبل از اینکه خیلی از قرّاء بدانند استاد مصطفی اسماعیل چه کسی است، ایشان استاد مصطفی اسماعیل را به جامعه قرآنی معرفی کردند و این نشان دهنده تیزبینی و ریزبینی ایشان نسبت به موضوع تلاوت است.
رهبر انقلاب در تلاوت تخصص دارند. نکات ریزی که ایشان بیان می‌کنند نشان دهنده تخصص و دقت ایشان به تلاوت تک تک قاریان جهان و قاریان ایرانی است. یک‌بار خاطرم هست در ابتدای قرائت مقداری عجله می‌کردم و فقط خودم متوجه این موضوع بودم، اما ایشان این نکته را متوجه شده بودند و پیغام فرستادند که به فلانی بگویید اول قرائتش را جدی‌تر بگیرد و عجله نکند.»
تأکید و پیگیری امام خامنه‌ای بر تربیت قاریان و حافظان ممتاز منجر به این شده است که اکنون قاریان و حافظان ایرانی قرآن، در قله حفظ و تلاوت قرآن کریم قرار بگیرند و آوازه آنها به خارج از مرزهای کشور برود به‌طوری که اکنون اغلب قاریان مدعو به محافل بزرگ قرآنی جهان از شرق تا غرب عالم را قاریان ایرانی تشکیل می‌دهند و برندگان اول مهم‌ترین مسابقات بین‌المللی از مالزی گرفته تا کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس ایرانیان هستند. قاریان ایرانی هر ساله در موسم حج تمتع در قالب کاروان نور چون نگینی در مسجدالنبی و مسجدالحرام می‌درخشند و حاجیان اعزامی از اقصی نقاط عالم بر گردآنان جمع می‌شوند و تلاوت آنها را استماع می‌کنند.
احمد ابوالقاسمی درباره حضور قاریان ایرانی در مسابقات جهانی می‌گوید: «از نظر من به‌عنوان کارشناسی که شاید ده‌ها مسابقه جهانی را دیدم، یک وجه ارتقای مسابقات جهانی، به حضور قاریان ایرانی بستگی دارد. مثلاً در مالزی دقیقاً در همان شبی که قاری ایرانی میخواهد تلاوت کند؛ سالن شلوغ‌تر است.»
امروزه هنر تلاوت در ایران اسلامی به مرتبه‌ای از رشد و بالندگی رسیده‌است که قاریان کنونی مصری که در روزهایی نه‌چندان دور به واسطه نسل طلایی قاریان خود همچون مصطفی اسماعیل، عبدالباسط، عبدالفتاح شعشاعی، محمد صدیق منشاوی، محمد رفعت و... در جهان بی‌رقیب بودند، اکنون به جایگاه بالای قاریان ایرانی در عرصه هنر تلاوت قرآن معترف‌اند.
امروزه در کشور طرح‌های مختلف عمومی و حرفه‌ای آموزش‌های قرآنی در حال اجراست از طرح اسوه شورای عالی قرآن گرفته تا طرح ملی حفظ، مدارس شبانه‌روزی حفظ قرآن، دوره‌های استعدادیابی قاریان نونهال و نوجوان سازمان اوقاف و امورخیریه و... که چون نیک به ثمرات همه اینها بنگریم متوجه دو مسئله خواهیم شد:
اول: شکل‌گیری «قدرت قرآنی» در بین آحاد ملت ایران به‌خصوص جوانان، بدان معنا که ایران اسلامی امروز نسلی قدرتمند از قاریان و حافظان را در اختیار دارد که نمونه‌هایی پرتعداد و البته کم‌نظیر در جهان اسلام هستند.
دوم: محور تمهید، برنامه‌ریزی و هدایت برای تربیت چنین نسل قرآنی قدرتمندی در کشور، شخص امام خامنه‌ای بوده‌ است.
رهبر انقلاب درباره وضع کنونی هنر تلاوت می‌فرمایند: «خب رشد تلاوت قرآن و جلسات قرآنی و حلقات قرآنی در کشور واقعاً برتر از توصیف است. یعنی بارها بنده گفته‌ام، قبل از انقلاب وضع محافل قرآنی با امروز [از لحاظ] تعداد و کیفیّت، زمین تا آسمان فرق داشت. امروز خب بحمدالله هزاران محفل قرآنی وجود دارد؛ دستگاه‌های مختلفی از جهات مختلف به مسائل قرآنی میپردازند؛ اوقاف یک جور، سازمان تبلیغات یک جور، بخشهای مربوطِ ویژه‌ی قرآنی یک جور؛ انصافاً خوب است؛ در این تردیدی نیست؛ امّا من عقیده‌ام این است که ما هنوز کم داریم؛ ما کم داریم. سر قضیّه‌ی حفظ، سر قضیّه‌ی تلاوت، سر قضیّه‌ی اُنس با قرآن هنوز جای کار زیاد است.» (بیانات در روز اول ماه رمضان سال 1402)
آنچه در مجموع پرده اول و دوم تبیین قدرت قرآنی ملت ایران می‌توان گفت این است که پرچم این قدرتنمایی ملت، به‌دست امام خامنه‌ای است که هم در مقام تبیین آیات قرآن برای ایجاد حرکت در ملت و امت و هم در مقام پیگیری مستمر در تربیت نسل قرآنی در کشور همواره در محور این حرکت قرار داشته‌اند.
انتهای پیام/