بزرگنمايي:

پیام آذری - قدس؛ در همین راستا درگیری‌های شدید روزهای اخیر در شهر اسلام‌آباد موجب شده برخلاف برنامه‌ریزی‌های پیشین، ارتش از هم‌اکنون در پایتخت پاکستان مستقر شود. با این حال اطمینان کاملی وجود ندارد که دولت و ارتش بتوانند در کوتاه مدت و به آسانی تسلط کاملی بر اوضاع پیدا کنند، به‌ویژه آنکه اکنون مشکلاتی چند بعدی دامنگیرشان شده است.
در وهله نخست، دولت و ارتش پاکستان با تحرکات فزاینده مخالفان سیاسی دولت مواجه هستند. تظاهرات روزهای گذشته در اسلام‌آباد به‌شدت رنگ خشونت گرفته و حتی به کشته و زخمی شدن تعدادی از هر دو طرف منجر شد. در عین حال بازداشت گسترده مخالفان که حتی مقامات سیاسی همچون سروزیر ایالت خیبرپختون خواه را در برگرفته است، بدون شک به وجهه و اعتبار دولتی که به دنبال بهبود اوضاع اقتصادی و کسب وام‌های کلان از نهادهای بین‌المللی و دولت‌های خارجی است، صدمه زیادی وارد می‌کند. نامه سرگشاده اخیر نمایندگان کنگره آمریکا به بایدن در مورد نقض حقوق بشر و دموکراسی در پاکستان و درخواست برکناری سفیر آمریکا در اسلام‌آباد به دلیل اجرا نکردن قطعنامه 901 کنگره که بر حمایت از حقوق بشر و دموکراسی در این کشور تأکید داشت، به نوعی بازتاب‌دهنده میزان فشارها بر حاکمیت پاکستان تلقی می‌شود.
اما وخامت شرایط امنیتی و گسترش چشمگیر عملیات‌های تروریستی در مناطق مختلف پاکستان به‌خصوص ایالت حساس و کلیدی بلوچستان نیز به معضلی بزرگ برای زمامداران این کشور تبدیل شده است. انفجار روزهای اخیر در فرودگاه کراچی که منجر به کشته شدن دو مهندس چینی شد، بازتاب زیادی در داخل و خارج از این کشور داشت. بلوچستان مرکز اصلی سرمایه‌گذاری چین محسوب می‌شود و پکن هم شرایط امنیتی این ایالت و دیگر مناطق پاکستان را به دقت رصد می‌کند. حملات اخیر تروریستی به پروژه‌های اقتصادی کلان و اتباع چینی، این شائبه را به‌وجود آورده بود که چینی‌ها به اجرای فاز دوم دالان اقتصادی بزرگ چین و پاکستان بی‌میل شده‌اند. با این اوصاف، منابع خبری در اسلام‌آباد اعلام کردند در حاشیه سفر نخست‌وزیر چین برای مشارکت در نشست سران شانگهای، قرارداد مهم احداث خطوط ریلی پاکستان با سرمایه‌گذاری 8/6میلیارد دلاری چین به امضا خواهد رسید که در واقع نشان‌دهنده تمایل چین برای پیگیری فاز دوم دالان اقتصادی خواهد بود. اما معلوم نیست چینی‌ها به رخداد اخیر و کشته شدن مهندسان چینی چه واکنشی نشان دهند.
در نهایت و در میان این جنجال‌های داخلی، بالا گرفتن تنش‌ها میان پاکستان و طالبان هم دردسر دیگری برای اسلام‌آباد خلق کرده است. این تنش‌های دوطرفه زمانی به نقطه اوج خود رسید که سخنگوی طالبان به ابراز نظر در مورد اوضاع داخلی پاکستان پرداخته و از ضرورت تعامل و مذاکره دولت اسلام‌آباد با مخالفان سخن گفت. این موضوع به‌شدت برای مقامات پاکستان گران آمده و آن‌ها را به واکنش واداشت. با توجه به روابط حسنه طالبان با پاکستان در دوران عمران خان، این اظهارنظر از سوی یک مقام رسمی طالبان می‌تواند نوعی مداخله مستقیم و جانب‌گرایانه تلقی شود، کما اینکه پاکستانی‌ها به دست داشتن طالبان و افغانستان در ناآرامی‌های اخیر این کشور سوءظن دارند، چنان‌که بنابر اعلام مقامات ارتش پاکستان چند صد تبعه افغان تاکنون در ناآرامی‌ها این کشور دستگیر شده‌اند.
در نهایت مجموعه‌ تحولات، گزینه‌های دشواری را پیش روی دولت و ارتش پاکستان قرار داده است، به‌خصوص که این شرایط و تحولات می‌تواند درهم تنیدگی‌های خاص خود را داشته باشد. به عنوان نمونه تشدید شورش‌ها ممکن است صبر چینی‌ها را به پایان رسانده و آن‌ها را در مسیر توصیه به ارتش برای مذاکره با عمران خان و مخالفان قرار دهد تا شاید با تمرکز بیشتر دولت بر مبارزه با تروریسم، سرمایه‌گذاری‌های چین هم با خطر کمتری مواجه شود. این موضوع می‌تواند در مورد روابط اسلام‌آباد و طالبان هم صادق باشد و البته معنایی جز تقویت مواضع سیاسی عمران خان و حامیانش نخواهد داشت.
میراحمد رضا مشرف