پیام آذری - زندگی ایده آل / تماس مداوم و طولانی‌مدت کــودکان بــا وســایل و لوازم‌التحریری نظیر خط کش، پرگار و مدادتراش که حاوی مواد نیکل یا آلیاژ هستند، می‌تواند منجر به حساسیت پوستی دست کودکان شود. همچنین تماس مداوم با لوازم التحریرهایی که حاوی مواد شیمیایی به‌خصوص لاستیک باشد مانند مداد پاک کن نیز می‌تواند منجر به حساسیت‌های پوستی در انگشتان شود؛ ترکیبات شیمیایی، رنگ های مصنوعی و مواد لاستیکی ترکیباتی هستند که منجر به حساسیت در پوست کودکان می‌شوند اما امروزه از موادی که حساسیت کمتری دارند در لوازم‌التحریر کودکان استفاده می‌شود. با این حال در بعضی از کودکانی که مبتلا به انواع حساسیت‌های پوستی نظیر اگزما یا دارای پوستی خشک هستند تماس با مواد فلزی و شیمیایی به کار رفته در ساخت لوازم‌التحریر، رنگ چوب یا انواع آلیاژهای فلزی به‌خصوص فلز نیکل، می‌تواند در ایجاد حساسیت پوستی نقش موثری را ایفا کند. امروزه در ساخت لوازم‌التحریر طبق استانداردهای جهانی دقت بالایی می‌شود که خوشبختانه به همین علت حساسیت پوستی کمتری را در افراد مشاهده می‌کنیم.

خارش و پوسته شدن یعنی زنگ خطر
اگر کودکی از حساسیت، قرمزی، خارش و پوسته شدن کف دست، پشت دست و انگشتان رنج می‌برد باید حتما به پزشک پوست مراجعه کند تا از تست‌های پوستی برای مشخص کردن مواد آلرژی‌زای موجود در این مواد استفاده شود؛ باید توجه کرد که مواد شیمیایی موجود در گچ به‌خصوص اگر همراه با مواد رنگی باشد و همچنین مواد شیمیایی به‌کار رفته در ساختن تخته پاک‌کن در تماس با پوست می‌تواند موجب آلرژی شود که با انجام دادن تست‌های پوستی می‌توان به این حساسیت‌ها پی برد و از تماس مستقیم با گچ خودداری کرد. حساسیت به لوازم‌التحریرها در جامعه کمتر دیده می‌شود و بیشتر حساسیت‌ها در ارتباط با فلز نیکل است که در ساخت مواد فلزی و خط‌کش یا مدادتراش‌ها مشاهده می‌شود. البته اگر استانداردهای بین‌المللی لحاظ شود و از ترکیبات شیمیایی و آلرژی‌زا کمتر در آنها مصرف شود احتمال ابتلا به حساسیت‌های پوستی کاهش می‌یابد.

سبز و قرمزها خطرناک‌ترند
برخی از لوازم‌التحریری که بچه‌ها با آن سر وکار دارند ممکن است باعث ایجاد مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب شوند. در بعضی مدادها به خصوص مدادهای رنگی و مدادهای شمعی که کودکان با آن نقاشی می‌کنند، در رنگ‌های سبز و قرمز آنها معمولا از فلزات سنگین مانند سرب یا کادمیوم استفاده می‌شود. این مواد در طولانی‌مدت از راه پوست دست بچه‌ها جذب می‌شوند و می‌توانند ایجاد مسمومیت کنند. حتی برخی از آبرنگ‌ها اگر طولانی مدت در دست بچه‌ها باشند این مسمومیت را ایجاد می کنند. علاوه براین یکی دیگر از لوازم التحریر پرخطر مدادهایی است که در انتهایشان پاک‌کن دارند. گاهی اوقات بچه‌ها متوجه نمی‌شوند و آن را به طرف دهان می‌برند و ناگهان پاک‌کن آن وارد ریه‌شان می‌شود و ایجاد آسپیراسیون و خفگی می‌کند. تا به حال چند مورد بلع پاک‌کن و ایجاد خفگی و مرگ گزارش شده است. حتی تکه‌های بسیار کوچک پاک‌کن نیز می‌توانند خطرناک باشند. همچنین مواد فلزی به کار رفته در برخی از جعبه‌های مدادرنگی و اسباب‌بازی‌ها به خصوص آنهایی که از چین وارد می‌شوند و رنگ قرمز و سبز دارند می‌توانند باعث مسمومیت‌های مرتبط با فلزات سنگین شوند و در طولانی‌مدت عوارض مغزی و... خواهند داشت. علاوه بر مسمومیت، مواد به کار رفته در لوازم‌التحریر به خصوص مدادهای شمعی می‌توانند باعث ایجاد حساسیت پوستی در دست کودکان شوند. به همین دلیل اگر پس از استفاده از آنها کف دست کودک دچار حساسیت شد باید آن را دور از دسترس کودک قرار دهید.
چرا شاگرد زرنگ‌ها بیشتر سرفه می‌کنند؟
توصیه می‌شود ظرف‌هایی که در آنها برای کودکان غذا می‌کشیم تا با خود به مدرسه ببرند از جنس فلز باشند تا پلاستیک، زیرا ظرف‌های پلاستیکی ممکن است باعث ایجاد عوارضی در بدن شوند به خصوص اگر غذا برای مدت طولانی در آنها بماند. در مدارس معمولا کودکانی که در جلوی کلاس می‌نشینند بیشتر سرفه می‌کنند و دچار حساسیت می‌شوند، زیرا بیشتر در معرض گرد و غبار حاصل از تخته یا گچ هستند. چنانچه کودکی به گرد‌وغبار و گچ تخته حساسیت داشته باشد بهتر است که در صندلی‌های عقب بنشیند یا اینکه ماسک بزند. اگر فرزند شما شاگرد زرنگ کلاس است و دوست دارد جلوی کلاس بنشیند باید بیشتر مراقب او باشید و در صورت حساسیت جای او را عوض کنید!

پاک‌کن‌هایی که آدم می‌کشد
گاهی اوقات کودک هنگام تماشای تلویزیون یا بازی کردن به اشتباه پاک‌کن موجود در انتهای مداد یا پاک‌کن معمولی را وارد دهانش می‌کند و آن را می‌بلعد. در این حالت ممکن است پاک‌کن وارد ریه او شده و باعث سرفه‌های خیلی شدید شود. در اینگونه موارد باید کودک را در حالت عادی نگه داشت. اگر همچنان سرفه می‌کرد اشکالی ندارد، زیرا سرفه عکس‌العمل طبیعی بدن است. گاهی اوقات دیده شده است که در اثر سرفه‌های مکرر پاک‌کن‌های ریز دفع می شوند اما اگر دفع نشوند و به قسمت‌های تحتانی ریه بروند ایجاد تنگی نفس شدید خواهند کرد. در این صورت باید حتما به پزشک مراجعه شود تا برونکوسکوپی انجام شود. البته انجام برونکوسکوپی در کودکان کار دشواری است. پس از بررسی‌ها ممکن است پزشک بتواند آن را با دستگاه‌های مختلف دربیاورد. چنانچه کودک قسمتی از مدادپاک‌کن را بلع کند و دچار احساس خفگی نشود و پاک‌کن وارد دستگاه گوارش شود معمولا خطری او را تهدید نخواهد کرد و تنها باید به مدت یک هفته تحت نظر خانواده باشد تا پاک‌کن از بدن او دفع شود. دفع آن معمولا 5 تا 10 روز طول می‌کشد و به دستگاه گوارش آسیبی نمی‌زند. همچنین اگر تکه‌های پلاستیکی جداشده از وسایل مختلف مانند اسباب‌بازی‌ها، خودکار و... توسط کودک بلع شود و وارد معده شود معمولا ایجاد ناراحتی نمی‌کند اما اگر همراه با سرفه باشد و وارد ریه شود می‌تواند خطرناک باشد.
حواستان به باتری‌ خورها باشـد
بسیاری از وسایل بازی کودکان و تمام گیرنده‌های تلویزیون دارای باتری‌های کوچک مخصوصی هستند که می‌توانند برای کودکان بسیار خطرناک باشند. بنابراین باید این وسایل را تا سن 6 سالگی دور از دسترس کودکان قرار داد. تاکنون حدود 10 مورد بلع باتری در بیمارستان مفید و برخی موارد نیز در بیمارستان‌های دیگر مشاهده شده است. این باتری‌ها از مواد سوزاننده قلیایی تشکیل شده‌اند و در صورت بلع ممکن است در مری کودک ایجاد زخم‌های مزمن و عوارض بسیار شدید کند و در طولانی‌مدت نیز می تواند باعث تنگی مری شود. اگر باتری وارد دستگاه گوارش شود به مدت یک هفته طول می‌کشد تا دفع شود. اگر دفع نشود باعث ایجاد زخم در مری می‌شود و باید حتما بررسی و عکسبرداری و مشخص شود باتری در کدام قسمت دستگاه گوارش، معده و روده‌ها قرار دارد و اینکه دفع شده است یا خیر. اگر در ساعت‌های اولیه باشد می‌توان از طریق لوله گذاشتن وارد معده شد و باتری را خارج کرد اما اگر خارج نشود باید منتظر عوارض و دفع آن باشیم. برخی از جامدادی‌ها نیز از آهن ربا تشکیل شده‌اند که ممکن است خطرناک باشند. آهن‌ربا نیز نوعی فلز است و اگر کوچک باشد عوارض مسمومیت با فلزات سنگین را خواهد داشت.
نگذارید مداد در دهان بگذارند
بچه ها معمولا عادت دارند ته خودکار و مداد را وارد دهانشان کنند. این وسایل ممکن است آلوده باشند و باعث بیماری‌های خاص دستگاه گوارش از جمله اسهال و استفراغ شوند و اگر این کار تبدیل به یک عادت شود می تواند باعث مسمومیت کودک شود. همچنین گاز گرفتن ته مداد و خودکار می‌تواند به دندان‌ها نیز آسیب برساند و باعث آلودگی دهان شود. گاهی اوقات نیز به دنبال بازیگوشی ممکن است نوک مداد وارد چشم کودک شود. اگر نوک مداد تیز باشد و در اثر برخورد یا تکان‌های کودک قرنیه چشم‌او را آزرده کند یا باعث ایجاد پارگی در چشمش شود باید بلافاصله‌به چشم‌پزشک مراجعه کرد تا اقدامات لازم درمانی و حفاظت از مردمک چشم انجام شود. اما اگر تنها تکه‌ای بسیار ریز از یک وسیله مانند نوک مداد نوکی وارد چشم کودک شد مادر باید چشم او را کاملا شست‌وشو دهد و در فرصت مناسب او را نزد چشم پزشک ببرد تا از سلامت چشمش مطمئن شود.