بزرگنمايي:

پیام آذری - - ماه گذشته، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد ارمنستان و آذربایجان در حال پیشرفت برای نرمال‌سازی روابط خود هستند. دو کشور شرایط "توافقنامه صلح و برقراری روابط بین‌دولتی" را نهایی کرده‌اند که در آن، برقراری روابط دیپلماتیک بین این دو کشور و جلوگیری از استقرار نیروهای نظامی کشورهای ثالث، از جمله نیروهای صلح‌بان روسی، در مرز ارمنستان و آذربایجان ذکر شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
مسئولان هر دو دولت اعلام کرده‌اند که آماده‌امضا کردن توافقنامه هستند، اما یک موضوع مهم باقی‌مانده است: درخواست آذربایجان از ارمنستان برای اصلاح قانون اساسی خود و حذف هرگونه اشاره به منطقه قره‌باغ کوهستانی. این درخواست از آن جهت اهمیت دارد که این منطقه یکی از نقاط اختلافی دیرینه دو کشور بوده و در طول دهه‌ها هزاران نفر درگیر جنگ‌های مختلف شده‌اند. در آخرین جنگ در پاییز 2023، بیش از 100,000 ارمنی مجبور به فرار از این منطقه شدند.
تشنج‌ها همچنان بالا است، زیرا مقامات آذربایجان به دنبال الحاق کامل قره‌باغ کوهستانی به خاک خود هستند و از ارمنستان می‌خواهند این منطقه را به رسمیت بشناسد. با این حال، بسیاری از ارمنیان نگران هستند که این امر موجب گسترش ادعاهای سرزمینی بیشتر از سوی آذربایجان شود. به همین دلیل، ارمنستان از اصلاح قانون اساسی خود خودداری کرده است که این امر موجب تأخیر در نهایی شدن توافق صلح شده است.
در حالی که مذاکرات ادامه دارد، وزارت دفاع ارمنستان گزارش داد که نیروهای آذربایجانی عملیاتی نظامی انجام داده و به یک روستای ارمنی شلیک کرده‌اند. هرچند هیچ‌گونه تلفات جانی گزارش نشده، این حادثه نشان‌دهنده وضعیت ناپایدار روابط بین دو کشور است. همچنین، گزارش‌هایی از تقویت نیروها در منطقه منتشر شده است، از جمله برگزاری تمرینات نظامی مشترک میان ارمنستان و دیدارهای مقامات آذربایجانی با همتایان ترکیه‌ای خود در مورد مسائل مختلف، از جمله مسائل قفقاز جنوبی.
ریل کلیر ورلد گزارش کرده است که سازمان اتحادیه اروپا در ارمنستان (EUMA) نیز حضور خود را در مرزها افزایش داده و تلاش می‌کند تا تنش‌ها را مدیریت کرده و از تشدید آن جلوگیری کند. تعهد این سازمان به حفظ امنیت و ثبات در منطقه بسیار حیاتی است، زیرا هرگونه شکست در این زمینه می‌تواند به درگیری‌های دوباره، تهدید جان انسان‌ها و بی‌ثمر شدن روند صلح منجر شود.
برای موفقیت روند صلح، مقامات اروپایی باید به تسهیل مذاکرات بین ارمنستان و آذربایجان ادامه دهند. حضور آن‌ها موجب ایجاد گفت‌وگوهای معنی‌دار شده است و بدون مشارکت آن‌ها، منطقه در معرض بی‌ثباتی بیشتری قرار می‌گیرد. نقش آن‌ها در این روند قابل چشم‌پوشی نیست، زیرا منافع زیادی برای هر دو کشور و منطقه به طور کلی در خطر است.
مسیر حل این مناقشه آسان نخواهد بود، اما هر دو طرف باید در یک بستر گفت‌وگو برای یافتن راه‌حل‌های پایدار مشارکت کنند. در غیر این صورت، شکست در این زمینه ممکن است به عواقب ویرانگر دیگری در منطقه منجر شود. رنج‌های مردم ارمنی و آذربایجانی در این درگیری‌ها تأکید بر ضرورت یافتن راه‌حل‌هایی برای پایان دادن به تنش‌های جاری دارد.