پیام آذری - تبریز- یک کارشناس فرهنگی گفت: مهمترین مشکلات فیلترینگ، نارضایتی مردم و کاهش سرمایه اجتماعی است و پس از پایان شرایط خاص، توجیه منطقی و عقلانی برای تداومش وجود نداشته است.

حسن گلی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با اهمیت فیلترینگ، اظهار کرد: با توجه به اینکه هویت نظام سیاسی کشورمان بر اساس دو مؤلفه مهم «اراده مردم» و «ارزش‌های اسلامی» شکل گرفته است، به طور طبیعی هر تصمیم یا رفتار کارگزاران سطوح مختلف کشور که منجر به خدشه دار شدن سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی مردم به حاکمیت از یک سو و کمرنگ شدن باورهای دینی و ارزش‌های اسلامی از سوی دیگر شود، غیر قابل قبول بوده و در حقیقت بازی ناخواسته در زمین دشمنان نظام محسوب می‌شود که همواره و به‌ویژه در شرایط کنونی درصدد ایجاد و تعمیق شکاف‌های سیاسی - اجتماعی هستند.
وی ادامه داد: این نوع فیلترینگی که از سال‌های گذشته و در شرایط خاص التهابات اجتماعی - سیاسی، اعمال شده است، بعد از پایان آن شرایط خاص، توجیه منطقی و عقلانی برای تداومش وجود نداشته است.
وی افزود: این نوع فیلترینگ که عبور از آن، صرفاً با مقداری هزینه برای خرید و نصب فیلتر شکن مقدور بوده، نه تنها به هیچکدام از اهداف اعلامی نرسیده است بلکه منشأ بروز مشکلاتی هم بوده است.
گلی خاطرنشان کرد: اینکه می‌گویم این نوع فیلترینگ به اهداف مدنظر خود نرسیده است، بیشتر به این دلیل بوده که با توجه به رویه غلط فروش فیلترشکن، هیچ گاه ارتباط متولیان شبکه‌های اجتماعی خارجی با مخاطب ایرانی قطع نشده و حتی کاهش محسوسی نداشته است که آنان را مجبور به پذیرش شروط کشورمان از جمله تأسیس دفاتر مدیریتی خود در ایران کند.
وی اضافه کرد: ثانیاً در نتیجه نصب فیلتر شکن‌های رایج در گوشی‌های تلفن همراه، دسترسی کاربران مخصوصاً کودکان و نوجوانان دارای حس کنجکاوی قوی به محتوای ناسالم و آسیب زا ، تسهیل شده که در شرایط عادی اینگونه نبوده است.

وی گفت: تحمیل هزینه‌های غیر ضرور به مردم برای خرید فیلترشکن در بحبوحه مشکلات معیشتی مخصوصاً با معلوم نبودن پشت پرده مبادی عرضه فیلتر شکن، بروز مشکلات و خلأ های امنیتی و کاهش سرعت اینترنت ناشی از نصب فیلتر شکن از دیگر تبعات این نوع فیلترینگ بوده است.
این کارشناس فرهنگی افزود: ضمن اینکه این روند موجب شده است کنشگران ایرانی فضای مجازی مخصوصاً اصحاب فرهنگ و رسانه برای حضور جریان ساز در این فضا و فعالیت در راستای اطلاع رسانی و تعمیق ارزش‌های انسانی، اسلامی و ایرانی با مشکلاتی مواجه شوند. اهمیت این مساله با در نظر گرفتن جنگ ترکیبی و شناختی نظام سلطه علیه کشورمان بیشتر معلوم می‌شود.
وی همچنین یادآور شد: در کنار این مسائل، پناه گرفتن بخشی از بدنه سیاسی دولت‌ها در پشت مساله فیلترینگ و ادعای تلاش برای حل آن، از دیگر تبعات منفی فیلترینگ است که باعث شده طرح و واکاوی مشکلات اساسی مردم و کشور در حاشیه قرار گیرد.
وی گفت: اکنون سوال مهم اینست که در ارتباط با رفع این تبعات منفی از یک سو و مقابله با رها شدگی فضای مجازی و به حداقل رساندن آسیب‌های آنچه باید کرد؟
گلی تاکید کرد: به نظرم نخست بایستی نگاه فرصت محور را به نگاه تهدید محور و اقدامات ایجابی را به رفتارهای سلبی ترجیح داد.
وی افزود: در شرایط کنونی، تقویت سواد رسانه‌ای مردم مخصوصاً نسل جوان از مهمترین اولویت‌هایی است که کمتر مورد توجه نظام آموزشی، تربیتی و فرهنگی - تبلیغی کشور قرار گرفته است. باید نهضت عمومی و مردمی گسترش هوشمند سواد رسانه‌ای را ایجاد کرد.
وی متذکر شد: نظام حکمرانی می‌تواند در مدیریت آسیب‌های اجتماعی ناشی از فضای اجتماعی، از خانواده‌ها و والدین و دغدغه‌های تربیتی و مشفقانه آنان کمک بگیرد. برای تحقق این مهم لازم است آگاهی‌های لازم و کاربردی به خانواده‌ها عرضه شود و در کنار آن زمینه دسترسی ارزان و آسان خانواده‌ها به سیم کارت و اینترنت دانش آموزی با رعایت ملاحظات تربیتی و آموزشی کودک و نوجوان، انواع بازهای رایانه‌ای مبتنی بر ارزش‌های ملی و اسلامی و دیگر محصولات نافع فرهنگی فراهم شود.
این کارشناس فرهنگی همچنین افزود: لازم است نظام حکمرانی کشور با انجام پژوهش‌های کاربردی و عملیاتی توسط مجامع دانشگاهی و پژوهشی، زمینه اعمال تغییرات محسوس در سبک زندگی مجازی محور کنونی به نفع سبک زندگی واقعیت پایه با احیا رسم و رسوم‌های زیبای سنتی و… را فراهم کند.
وی تأکید کرد: علاوه بر این، دولت بایستی از یک سو با بهره گیری از ابزار دیپلماسی و ظرفیت حقوق بین الملل برای متقاعد کردن شبکه‌های اجتماعی خارجی جهت رعایت قوانین کشور تلاش کند و از سوی دیگر همچنان زمینه تقویت و توسعه به روز شبکه‌های اجتماعی داخلی در فضای رقابتی را فراهم کند.
وی در پایان یادآور شد: در کنار این اقدامات، پایان دادن به رهاشدگی فضای مجازی از طریق قانونمند کردن فعالیت در فضای مجازی با استفاده از تجربه کشورهای مختلف، به رسمیت شناختن مقوله انسان رسانه، تعریف مسئولیت‌های قانونی برای کنشگران فضای مجازی و در نهایت اعمال حاکمیت و مسدود نمودن امکان دسترسی به محتوای غیر اخلاقی و ضد انسانی و پایان دادن به فروش غیر شفاف و اعتماد زدای فیلتر شکن از دیگر اقداماتی است که لازم است با توجه بیشتری انجام شود.