چاپ

پیام آذری - مهدی خورسند در گفت‌وگو با جماران با بیان اینکه ایران و ترکیه بر اساس یک جنگ ام‌القرایی، در یک تنش نانوشته با یکدیگر قرار گرفته‌اند، اظهار کرد: با توجه به تحولات غرب آسیا خصوصا در سوریه، ایران تمرکز خود را بر مسائل دیگری گذاشته است و بر همین اساس ترک‌ها در تلاش اند قاعده را بر هم زده و شرایط منطقه را در کنترل خود قرار دهند و می‌خواهند با تحریک‌های قومیتی به این هدف خود دست یابند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
طرح چنین ادعاهایی از سمت ترکیه، محدود به چند روز اخیر نمی‌شود، بلکه یک دهه‌ است که ترک‌ها در حال طرح این لفاظی‌ها و فراهم کردن مقدمات تحقق هدف خود هستند. وی ادامه داد: ایجاد سازمان کشورهای ترک و ضریب دادن به ابرپروژه ترانس-کاسپین در کریدورهای شمال ایران برای محروم کردن کشور ما از مزیت‌های ترانزیتی خود، نشان می‌دهد که جنگ ترکیه علیه ایران از مدت‌ها پیش آغاز شده است. ترک‌ها به دنبال این هستند که از طرق مختلف از جمله جنگ اقتصادی و تلاش برای محروم‌سازی ایران از مزیت‌های اقتصادی خود، سوءاستفاده از شرایط خاصی که امروز جمهوری اسلامی در منطقه دارد و همچنین ایجاد شکاف‌های قومیتی، ایران را درگیر یک تنش دیگر کنند تا از تحرکات ایران در سطح منطقه و نظام بین‌الملل بکاهند. ترکیه می‌داند اتفاقاتی که در غرب آسیا رقم زده است، اتفاقات ریشه‌داری نیست و عملا بنیان آن‌ها بر آب قرار دارد. لذا می‌خواهد برای جمهوری اسلامی یک دغدغه ژئوپلیتیکی درست کند.
این تحلیلگر مسائل اوراسیا با بیان اینکه ایران همیشه اصل حسن همجواری را رعایت کرده است، گفت: جمهوری اسلامی همواره برادری خود را به آذری‌زبانان غیرایرانی ثابت کرده است و حتی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری آذربایجان کمک‌های بسیاری را از ایران دریافت کرد و در جنگ با ارمنستان نیز این کشور به شدت مورد حمایت ایران قرار داشت. ترکیه نیز در تنش‌های یک دهه اخیر خود، بارها از کمک‌های ایران بهره‌مند شده است. اما متاسفانه علی‌رغم تمام این حسن‌نیت‌های ایران، ما پاسخ‌های شایسته‌ای را دریافت نکرده‌ایم.
خورسند با بیان اینکه این مسئله به حسادت و رقابت معنایی ترک‌ها با ایران برمی‌گردد، عنوان کرد: در این جنگ ام‌القرایی که بین ایران و ترکیه وجود دارد، ترک‌ها همواره تلاش کرده‌اند بازی‌شان با ایران، یک بازی با حاصل‌جمع صفر باشد. اما رویکرد جمهوری اسلامی این نبوده و همواره اصل حسن همجواری را رعایت کرده است. من فکر می‌کنم اکنون با توجه به برخی تخاصم‌های همسایگان، ما نیاز به بازبینی در سیاست همسایگی خود داریم‌. شاید همسایگان بعضا از رویکرد حسن همجواری ما، به عنوان یک ضعف برداشت می‌کنند و مماشات بسیار ما، باعث شده آن‌ها تصورات غلطی در مورد ایران بکنند.
اردوغان می‌داند ریشه تمدنی کشورش، به ایران باستان بازمی‌گردد
وی با بیان اینکه جمهوری آذربایجان، ترکیه و... همه جزو حوزه تمدنی ایران باستان هستند، اضافه کرد: لذا اصلا لازم نیست ما بخواهیم خودمان را به ترک‌ها اثبات کنیم. خود اردوغان هم می‌داند ریشه تمدنی کشورش، به ایران باستان بازمی‌گردد. متاسفانه ما در طی سال‌های گذشته، دیپلماسی عمومی بسیار ضعیفی داشتیم و نتوانستیم از موضوعات همگراساز استفاده کنیم که آسیب‌های بسیاری را هم به منافع ملی ما زده است. اکنون باید از نظرات کارشناسانه متخصصین دیپلماسی عمومی بهره بگیریم یا از مواهب دیپلماسی اقتصادی، برای ضریب دادن به فرهنگ‌ مشترک خود با ترک‌ها استفاده کنیم. طبیعتا وقتی ما توجه کافی را نداریم، رقبا از غفلت ما استفاده کرده و سعی می‌کنند با مزیت‌سازی‌های تصنعی، چنین امتیازاتی را به نفع خود جعل کنند.
این تحلیلگر مسائل اوراسیا ادامه داد: امروز باید سازمان فرهنگ و ارتباطات ما در مورد این ضعف‌ها در حوزه دیپلماسی عمومی پاسخگو باشد. سازمان توسعه تجارت نیز باید در مورد ضعف عملکرد در اتحادیه اقتصادی اوراسیا جواب دهد. جمهوریت و اسلامیت نظام در کنار ایرانیت معنا پیدا می‌کند و اینکه بخواهیم یک نسخه فرهنگی را در ارتباط با کل همسایگان و منطقه داشته باشیم و فکر کنیم آن نسخه می‌تواند معجزه‌ بیافریند، درست نیست. ما می‌توانیم با بهره‌گیری از ابزارهای مشترک تمدن ایرانی در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز، هم جلوی به یغما رفتن میراث کهن خود را بگیریم و هم درآمدزایی و توسعه فرهنگی داشته باشیم.
باید با هر منطقه‌ای، متناسب با شرایط فرهنگی آن رفتار کنیم؛ با دنیای اسلام به یک شکل و با کشورهایی که در حوزه تمدنی ما قرار می‌گیرد، به شکلی دیگر برخورد داشته باشیم. حتی برای رفتار با همسایگان که هیچ گونه قرابت تمدنی و دینی با ما ندارند نیز برنامه مشخصی داشته باشیم تا دیگر چنین ضربه‌هایی نخوریم.