چاپ

پیام آذری - نکته حائز اهمیت دو مقاله «نفیو» و «هاس» عدم تاکید آنها بر پلن B است. از نظر آنها برنامه هسته‌ای ایران به مرحله‌ای رسیده است که دیگر نمی‌توان آنرا با حمله نظامی از بین برد و تنها با دیپلماسی می‌تواند مانع پیشرفت بیشتر آن شد.
، در هفته جاری (شمسی) دو مقاله از «ریچارد نفیو» و «ریچارد هاس» در خصوص رویکرد ترامپ به برنامه هسته‌ای ایران انعکاس بسیار گسترده‌ای در محافل فکری و افکار عمومی داشته است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
هر دو مقاله در نشریه «فارن افرز» آمریکا منتشر شده است.
«ریچارد نفیو» که از او به عنوان طراح تحریم‌های ایران یاد می‌شود و در دولت اوباما و بایدن در تیم هسته‌ای آمریکا حضور داشت در حال حاضر در دانشگاه کلمبیا آمریکا تدریس می‌کند.
او به حزب دموکرات آمریکا تعلق دارد و از مخالفان تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران نیز هست. دلیل مخالفت او این است که این تحریم‌ها حمایت بین المللی را به همراه خود ندارد و ایران از طریق چین و روسیه آنها را دور می‌زند لذا اثرگذاری ابزار تحریم در سیاست خارجی آمریکا را تضعیف می‌کند.
«نفیو» در مقاله خود می‌گوید: هنوز دلایل خوبی برای بمباران نکردن ایران وجود دارد. حمله به این کشور باعث تزریق هرج و مرج و بی‌ثباتی بیشتر به خاورمیانه خواهد شد. این کار منابع قابل توجهی از آمریکا را در زمانی که واشنگتن می‌خواهد بر مناطق دیگر تمرکز کند، مصرف خواهد کرد. اگر این حملات موفقیت‌آمیز نباشند، اعتبار آمریکا را تضعیف می‌کند؛ و احتمال شکست بالاست: حتی دقیق‌ترین حملات ممکن است برنامه هسته‌ای ایران را فقط به تأخیر بیندازد. بهترین و پایدارترین راه‌حل برای این مسئله همچنان یک توافق دیپلماتیک است.
در این مقاله آمده است:، اما امروز، پرونده مخالفت با اقدام نظامی چندان ساده نیست. برنامه هسته‌ای ایران دیگر در مرحله ابتدایی نیست؛ در واقع، این کشور تقریباً هر آنچه برای ساخت سلاح نیاز دارد را داراست. در همین حال، تهران آسیب‌پذیرتر و نیازمند بازدارنده‌ای جدیدتر نسبت به چند سال پیش است: شبکه شرکای آن آسیب دیده است. جامعه بین‌المللی اکنون در مورد فشار آوردن به ایران دچار شکاف است. هنوز تحریم‌های سختی علیه ایران وجود دارد، اما این تحریم‌ها به طور مداوم توسط چین، هند و روسیه و دیگران نقض می‌شوند. اجرای کامل این تحریم‌ها ممکن است امکان‌پذیر باشد، اما این امر مستلزم همکاری ویژه چین است، آن هم در زمانی که پکن با خصومت دوحزبی از سوی واشنگتن مواجه است. روابط روسیه با ایران نیز قوی‌تر از دهه‌های گذشته شده است و از طریق پیوند‌های دفاعی متقابل تقویت شده است. انگیزه‌های تهران برای هسته‌ای شدن بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته و هزینه‌های پیش‌بینی‌شده آن احتمالاً کاهش یافته است.
به اعتقاد نفیو: با توجه به خطرات اقدام نظامی، ایالات متحده باید در ابتدای دولت ترامپ، تلاش پایانی و دارای حسن نیت برای مذاکره جهت توقف برنامه هسته‌ای تهران را انجام دهد. در غیر اینصورت باید آماده باشد تا در دنیایی با سلاح‌های هسته‌ای ایران زندگی کند و ممکن است چاره‌ای جز حمله به ایران - و آن هم به زودی - نداشته باشد. احتیاط ایجاب می‌کند که واشنگتن اکنون طرحی برای اقدام نظامی ترسیم کرده و اطمینان حاصل کند که ایران این تهدید را واقعی تلقی می‌کند، حتی در حالی که یک بار دیگر مسیر دیپلماسی را امتحان می‌کند.
همانگونه که گفته شد «نفیو» متعلق به حزب دموکرات است و طبیعتا گزینه نظامی را برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران تجویز نمی‌کند. از سوی دیگر نوعی تغییر روش در اظهارات او نیز قابل ترسیم است. یعنی در جایی که بر دیپلماسی با ایران برای حل موضوع هسته‌ای سخن می‌گوید، به دولت آمریکا پیشنهاد می‌کند این دیپلماسی از سایه یک تهدید نظامی قابل اتکا دنبال شود.
نکته مهم مقاله «نفیو» این است که او پیامد‌های حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران و بی اثر بودن پلن B را به صراحت بیان می‌کند. نفیو نیز درک کرده که برنامه هسته‌ای ایران از دوران ابتدایی خود گذر کرده است و پیشرفت آن تا جایی رسیده که گزینه نظامی به کلی نمی‌تواند آنرا از بین ببرد نکته مهم مقاله «نفیو» این است که او پیامد‌های حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران و بی اثر بودن پلن B را به صراحت بیان می‌کند. این نکته مهمی در مقاله او است. نفیو نیز درک کرده که برنامه هسته‌ای ایران از دوران ابتدایی خود گذر کرده است و پیشرفت آن تا جایی رسیده که گزینه نظامی به کلی نمی‌تواند آنرا از بین ببرد.
این نکته در سخنان اخیر عباس عراقچی وزیر خارجه ایران نیز مطرح شد. جایی که عراقچی بیان کرد اگر طرف مقابل می‌دانست به حمله می‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را از بین ببرد، حاضر به مذاکره با ایران نمی‌شد.
در واقع نکته اخیر «نفیو» از سر استیصال است. با وجود این او سایه «یک تهدید جدی نظامی» را حتی در حین مذاکره احتمالی دولت ترامپ با ایران تحویز می‌کند.
همین نکته، فصل مشترک مقاله «نفیو» و مقاله «ریچارد هاس» نیز به شمار می‌رود. «هاس» رئیس پیشین شورای روابط خارجی آمریکا و مدیر برنامه ریزی سیاسی وزارت امور خارجه دولت بوش بوده است.
«هاس» در مقاله خود در ارتباط با رویکرد ترامپ به برنامه هسته‌ای ایران و بهترین رویکرد در این زمینه بیان می‌کند: بهترین رویکرد، رویکردی است که هدف تغییر خط مشی امنیتی ایران را از طریق دیپلماسی و در کنار توانایی و تمایل به استفاده از نیروی نظامی در صورت خودداری تهران از رسیدگی کافی به نگرانی‌های آمریکا و غرب، پیگیری کند.
این رویکرد مطابق آنچیزی است که «نفیو» نیز بر آن تاکید دارد.
به گمان این دیپلمات پیشین، سه رفتار ایران موجب نگرانی مداوم است: نخست، حمایت از گروه‌های نیابتی. دوم، برنامه هسته‌ای و سوم اوضاع داخلی. در حالت ایده آل، سیاست آمریکا به هر سه نگرانی با هدف محدود کردن پشتیبانی نظامی از گروه‌های نیابتی، تعیین محدودیت قابل راستی آزمایی برای برنامه هسته‌ای و صدور هشدار لازم در صورت حرکت به سمت گریز هسته‌ای و ایجاد فضای سیاسی و شخصی بیشتر برای شهروندان ایران خواهد پرداخت.
نویسنده در ادامه تاکید می‌کند که هدف‌گذاری برای موفقیت در هر سه حوزه به طور قطع شکست خواهد خورد و افزود: برنامه هسته‌ای باید در صدر اولویت‌های سیاست گذاران آمریکایی باشد. اگر ایران دارای سلاح هسته‌ای باشد، در موقعیتی قرار خواهد گرفت که بسیاری از همسایگان و شرکای منطقه‌ای آمریکا و به خصوص اسرائیل را تهدید خواهد کرد. از سوی دیگر، ایران و یا گروه‌های تحت حمایتش نیز می‌توانند تهاجمی‌تر عمل کنند. ایران دارای تسلیحات هسته‌ای می‌تواند چندین کشور دیگر منطقه از جمله عربستان سعودی و ترکیه را وادار سازد تا سلاح هسته‌ای ساخته و یا آن را تهیه کنند. چنین تحولی احتمال درگیری در منطقه و کاربرد سلاح‌های هسته‌ای را افزایش می‌دهد.
هاس در ادامه مقاله خود می‌گوید: برخی از سیاستگذاران و تحلیلگران به تغییر حکومت اولویت می‌دهند. استدلال آنها این است که یک ایران دموکراتیک و طرفدار غرب، سلاح هسته‌ای را نادیده گرفته و از حمایت از گروه‌های نیابتی چشم پوشی می‌کند. با این حال، دلیل چندانی وجود ندارد که گمان کنیم واشنگتن می‌تواند تغییر حکومت را تسهیل کند. تاریخ نشان می‌دهد که هیچ اطمینانی برای دستیابی چنین ابزار‌هایی به نتیجه مطلوب وجود ندارد.
نکته حائز اهمیت مقاله «هاس» نیز همینجاست. او معتقد است آمریکا نباید بر تغییر نظام ایران تاکید کند و اساسا معتقد است ابزار و تصویر چنان اقدامی نامشخص است. بر این اساس او بر برنامه هسته‌ای ایران تاکید می‌کند و حل آن را در زمره منافع ملی آمریکا می‌داند نکته حائز اهمیت مقاله «هاس» نیز همینجاست. او معتقد است آمریکا نباید بر تغییر نظام ایران تاکید کند و اساسا معتقد است ابزار و تصویر چنان اقدامی نامشخص است. بر این اساس او بر برنامه هسته‌ای ایران تاکید می‌کند و حل آن را در زمره منافع ملی آمریکا می‌داند.
نکته حائز اهمیت دو مقاله «نفیو» و «هاس» عدم تاکید آنها بر پلن B است. از نظر آنها برنامه هسته‌ای ایران به مرحله‌ای رسیده است که دیگر نمی‌توان آنرا با حمله نظامی از بین برد و تنها با دیپلماسی می‌تواند مانع پیشرفت بیشتر آن شد.
از سوی دیگر آنها یک تهدید نظامی همراه به دیپلماسی را در مذاکرات دولت ترامپ و ایران تحویز می‌کنند. همچنین محتوای مقالات نشان می‌دهد تغییر دکترین هسته‌ای ایران از نظر آنها موضوعی جدی است و نه یک تبلیغات رسانه‌ای.