چاپ

پیام آذری - جام جم آنلاین آذربایجان شرقی: زنده یاد مهندس تقی توکلی از خاندان های ریشه دار تاجر پیشه تبریزی که زندگی و فعالیت‌های علمی و اجرایی او از دانشکده فنی دانشگاه شیکاکو تا بنیانگذاری صنعت نوین ایران حکایت های شنیدنی زیادی دارد. . وی پس از اخذ فوق لیسانس صنعتی در اواخر دهه ی 30 به ایران بازگشت و در چند سال مس کرمان را ماهرانه راه انداخت و مورد تمجید حاکمیت قرار گرفت و طراح استراتژیک صنعتی نوین ایران شد.
شبانه در اوایل دهه ی 40 به تبریز آمد و حدود چند میلیون متر مربع از زمین های منطقه ی قراملک را خرید و نقشه ی راه اندازی شهرک صنعتی غرب تبریز را طراحی کرد .

پیام آذری

به شاه گفت: که میخواهد کارخانه ای را بسازد که از سوزن تا هواپیما بسازد .شاه گفت: نام کارخانه چیست؟ گفت ماشین سازی. از آلمان میآورم . فرزند بزرگ تبریز با هواپیمای اختصاصی به آلمان میرود و درخواست انتقال تکنولوژی مادر را میدهد آنها قبول نمیکنند و میگویند برای شما زود است و مجبور میشود از بلوک شرق تکنولوژی ماشین سازی را بیاورد. وقتی دیوارهای بلند ماشین سازی برای تیر ریزی آماده شد به شاه گفت: میخواهد در کنار ماشین سازی که به صنعتی شدن کشور می انجامد، کارخانه ای را بیاورد که از یک بیل ساده تا ادوات کشاورزی نوین تا تراکتور را بسازد . در نیمه ی دوم دهه ی40، از اروپا تکنولوژی تراکتور را آورد. هم زمان با راه اندازی این دو واحد صنعتی عظیم که آن روزگار در قاره ی پهناور آسیا بی نظیر بودند بلبرینگ ، پیستون ،موتوژن، ایدم و چندین کارخانه ی صنعتی و نیمه صنعتی را در تبریز افتتاح میکند و برای تامین نیروی انسانی آموز ش دیده و کیفی،دست به ایجاد چند مرکز آموزش فنی و هنرستان صنعتی می‌زند.
تبریز در اواخر دهه ی 40 بزرگ ترین شهر صنعتی خاورمیانه و غرب آسیا میشود و در اوایل دهه ی 50میزان توسعه ی صنعتی تبریز از برخی کشور های خلیج فارس بیشتر میشود.
وی به ارتباط صنعت با دانشگاه اعتقاد راسخ داشت و در توسعه زیربنایی دانشگاه تبریز با خرید و اهدای اراضی وسیع کشاورزی در غرب تبریز نقش مهمی داشت. توکلی ابتدا برای ایجاد مرکز تحقیقات کشاورزی و کاشت هر نوع درخت و جوانه کشاورزی در کنار غرب صنعتی تبریز، زمینی چند صد هکتاری موسوم به《 داداش آباد》 را در اختیار دانشگاه تبریز قرار داد. همزمان اجرای طرح جاده بین‌المللی سنتو در غرب صنعتی مطرح شد و با موافقت مسئولان وقت دانشگاه و استانداری نزدیک به 300 هکتار از اراضی جاده باسمنج مابین دوجاده جدید و قدیم تهران /تبریز برای توسعه علمی کشاورزی در اختیار دانشگاه تبریز قرار گرفت و امروز این رسالت استفاده بهینه از فضا های آموزشی و کشاورزی دانشگاه تبریز باید در سرلوحه امور مدیریت جدید آن باشد تا دانشگاه تبریز بیش از پیش بالنده گردد و در تامین نیروی انسانی متخصص و چاره جویی رفع معضلات کشور نقش خود را بیشتر ایفا کند.
آری در 21 دی ماه 97 ودر چنین روزی پیکر بزرگمردی در آذربایجان تشییع شد که بی شک پدر نوین صنعت ایران زمین بود . مرد پاکدست و کار بلدی که از معتبر ترین دانشگاه جهان در آمریکا فن و علم آموخت و آن را در طبق اخلاص مردمی فقیر قرار داد که بیشتر کشاورز بودند تا صنعت گر .مهندس تقی توکلی با کوله باری از دانش ،تجربه و کار وتلاش نمود عینی مرد وطن پرست و جهاد گری بود که نام وی در توسعه جهان سوم و آسیا نقش بسته است.