چاپ

پیام آذری - ماسک در حال حاضر به عنوان جانشین حزب سیاسی آمریکایی که تهران همیشه آن را به عنوان شریک مذاکره ترجیح می‌دهد، عمل می‌کند.
، «جان لیمبرت» «گروگان سابق آمریکایی در ایران و دستیار معاون وزیر امور خارجه پیشین آمریکا و مسئول اسبق میز ایران در این وزارتخانه) در مقاله‌ای که در سایت اندیشکده استیمسون منتشر شد نوشت: ماه گذشته گزارش شد که «ایلان ماسک» با «امیر سعید ایروانی»، سفیر ایران در سازمان ملل متحد ملاقات کرده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
می‌توان به جرات حدس زد که میلیاردر فناوری و مشاور ارشد «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا در تلاش برای فروش تسلا به نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل نبوده است. با این حال، خود این دیدار نباید غافلگیر کننده باشد. تاریخچه‌ای طولانی وجود دارد که حاکمان ایران ترجیح می‌دهند با جمهوریخواهان آمریکایی معامله کنند.
از نظر تاریخی روسای جمهور دموکرات مانند «جان اف کندی» و «جیمی کارتر» بیشتر از جمهوری خواهان تمایل به طرح نگرانی‌های حقوق بشری با رهبران ایران داشته‌اند.
محمدرضا پهلوی تاج و تخت خود را مدیون یک رئیس جمهور جمهوریخواه بود. در سال 1953 «دوایت دی. آیزنهاور» از کودتا علیه «محمد مصدق»، نخست وزیر ناسیونالیست که ریاست ملی شدن شرکت نفت انگلیس و ایران توسط ایران را بر عهده داشت، حمایت کرد.
جانشین آیزنهاور، «ریچارد نیکسون» جمهوری خواه و شاه از روابط عالی برخوردار بودند. رئیس جمهور آمریکا، شاه را به همراه عربستان سعودی به عنوان یکی از دو ژاندارم خلیج فارس معرفی کرد و از خرید تجهیزات نظامی آمریکا در دهه 1970 حمایت کرد، حتی در شرایطی که مخالفت‌های مردمی با حکومت استبدادی شاه افزایش یافت.
پس از فروپاشی سلطنت در سال 1979، شاه - تا پایان عمرش - کارتر را مسئول سقوط خود می‌دانست. اینکه کارتر انقلاب اسلامی ایران را سازماندهی کرد، هنوز در میان بسیاری از ایرانیان دیاسپورا یک اصل اعتقادی است پس از فروپاشی سلطنت در سال 1979، شاه - تا پایان عمرش - کارتر را مسئول سقوط خود می‌دانست. اینکه کارتر انقلاب اسلامی ایران را سازماندهی کرد، هنوز در میان بسیاری از ایرانیان دیاسپورا یک اصل اعتقادی است.
تاکید کارتر بر حقوق بشر در ایران نتیجه معکوس داد. حکومت جدید در ایران با گروگان گرفتن 52 دیپلمات آمریکایی به مدت 444 روز، تحت تأثیر فرستادگان رقیب کارتر یعنی رونالد ریگان قرار گرفت تا گروگان‌ها را تا روز انتخابات در سال 1980 نگه دارد.
به ایرانی‌ها این فرصت داده شد تا در صورت حفظ اسرای آمریکایی خود پس از انتخابات نوامبر، سلاح‌ها و قطعات یدکی برای ارتش خود خریداری کنند و به این ترتیب به شانس ریگان کمک کنند. همچنین وعده‌هایی مبنی بر تحویل مخفیانه بیشتر تسلیحات تحت حکومت جمهوری‌خواه در آینده وجود داشت، سلاح‌هایی که ایران برای جلوگیری از تهاجم عراق به آن نیاز داشت.
اگر ایرانی‌ها قبل از انتخابات آمریکا می‌خواستند گروگان‌ها را آزاد کنند، احتمالاً می‌توانستند معامله مشابهی با دولت کارتر داشته باشند. اگرچه کارتر محموله‌های تسلیحات آمریکایی به ایران را تحریم کرده بود، اما در ازای آزادی گروگان‌ها مایل بود به بهانه بازگرداندن دارایی‌های مسدود شده ایران، تجهیزات نظامی ارسال کند؛ بنابراین در پاییز 1980 ایرانی‌ها - مانند آمریکایی‌ها - یک انتخاب بین دو حزب جمهوریخواه و دموکرات داشتند. چرا ریگان و جمهوری خواهان را انتخاب کردند؟
جمهوری خواهان پیش از این مبلغی را برای تحویل تسلیحات وعده داده شده خود پرداخت کرده بودند. در اواخر اکتبر آنها تحویل مخفیانه قطعات یدکی نظامی از جمله لاستیک‌های روکش‌شده برای F-4‌های ایرانی را در یک معامله پیچیده تکمیل کردند.
از قضا در زمان انتقال مخفیانه تسلیحات در اکتبر، دولت کارتر و ایران به اصول اولیه توافق برای پایان دادن به بحران دست یافته بودند. در سپتامبر 1980، معاون وقت وزیر امور خارجه آمریکا یعنی «وارن کریستوفر»، با «صادق طباطبایی»، نماینده ایران در بن آلمان ملاقات کرد و آن دو بر سر شرایط معامله توافق کردند. این در حالی است که ایرانی‌ها رای خود را به ریگان دادند و گروگان‌ها تا زمان تحلیف ریگان در 20 ژانویه 1981 آزاد نشدند.
افشاگری‌ها مبنی بر اینکه ایالات متحده آمریکا به ایران تسلیحات ارائه کرده و از درآمد حاصل از آن برای تأمین مالی یک گروه شبه نظامی ضد کمونیست در نیکاراگوئه استفاده کرده است، تقریباً به قیمت ریاست جمهوری ریگان تمام شد. ایران مقداری تسلیحات آمریکایی به دست آورد، اگرچه آنها آنچه را که انتظار داشتند دریافت نکردند در دوران دولت ریگان، ارسال مخفیانه تسلیحات آمریکایی به ایران ادامه یافت و به رسوایی معروف به «ایران کنترا» منجر شد.
افشاگری‌ها مبنی بر اینکه ایالات متحده آمریکا به ایران تسلیحات ارائه کرده و از درآمد حاصل از آن برای تأمین مالی یک گروه شبه نظامی ضد کمونیست در نیکاراگوئه استفاده کرده است، تقریباً به قیمت ریاست جمهوری ریگان تمام شد. ایران مقداری تسلیحات آمریکایی به دست آورد، اگرچه آنها آنچه را که انتظار داشتند دریافت نکردند.
آمریکایی‌ها چند گروگان را در لبنان تحویل گرفتند، اما تعداد بیشتری از گروگان‌ها توسط گروهی تحت حمایت ایران تحویل داده شد. معلوم شد که «میانه‌روها» یی که ریگان امیدوار بود در ایران پرورش دهد، اصلا وجود نداشتند؛ بنابراین ماسک و ترامپ در حال حاضر می‌خواهند چه اقدامی در مقابل ایران انجام دهند؟
رئیس جمهور منتخب آمریکا به صراحت گفته است که مایل است نوعی «معامله» با جمهوری اسلامی ایران انجام دهد که جایگزین برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شود - توافق هسته‌ای که ترامپ به طور یکجانبه در سال 2018 از آن خارج شد.
در سال 2019، ترامپ جلسه‌ای را توسط سناتور «رند پل» با وزیر امور خارجه وقت ایران یعنی «جواد ظریف»، یکی از مذاکره کنندگان ارشد برجام ترتیب داد. «پل» ظریف را به کاخ سفید دعوت کرد، اما آیت‌الله علی خامنه‌ای این ایده را رد کرد. ترامپ بار دیگر تلاش کرد تا با ظریف در فرانسه دیدار کند، جایی که «امانوئل مکرون» از دیپلمات کهنه کار ایرانی دعوت کرده بود.
ماسک در حال حاضر به عنوان جانشین حزب سیاسی آمریکایی که تهران همیشه آن را به عنوان شریک مذاکره ترجیح می‌دهد، عمل می‌کند.
تیم ترامپ با رد کردن «تغییر حکومت» حتی در شرایطی که تهدید به تشدید تحریم‌ها علیه ایران کرده است، مفهوم توافق را شیرین کرده است. به احتمال زیاد، ایرانی‌ها همان‌طور که 44 سال پیش به حرف‌های جمهوری‌خواهان گوش دادند، به آنچه جمهوری‌خواهان برای ارائه دارند گوش خواهند داد.