چاپ

پیام آذری - ابوالفضل فاتح طی یادداشتی در اعتماد نوشت: یک نظرسنجی غیر منتظره در آیووا که تازه منتشر شد، هریس را در این ایالت پیشتاز می‌داند، که می‌تواند معانی خاصی داشته باشد. همزمان، تا ظهر یکشنبه، بیشتر نظرسنجی‌ها همچنان شانس ترامپ را بیشتر می‌بیند. ترامپ گفته است اگر او رئیس جمهور نشود، حتما تقلب شده است. اما اگر نظرسنجی‌ها در دامنه‌ی خطا باشد و یا نظرسنجی غیرمنتظره «آیووا»، درست از آب در بیاید، احتمالا وضعیت هریس باید بهتر از آن چیزی باشد که تا به حال گزارش شده است و در این صورت، او نخستین رئیس جمهور زن آمریکا خواهد شد.
نکته‌ی آخر آن که، به روز‌ترین نظرسنجی‌ها حداقل مربوط به یک یا دو روز قبل است. لذا در انتخاباتی که «به مو بند است»، علاوه بر دامنه‌ی خطای نظرسنجی ها، نباید تحولات روزها و ساعات آخر را نادیده گرفت.
متن کامل یادداشت روز یکشنبه ابوالفضل فاتح در روزنامه اعتماد به این شرح است:
بسمه تعالی
انتخابات آمریکا وارد حساسترین مراحل خود شده است. کاندیداها و حامیان پر نفوذشان آخرین تلاش‌های خود را به انجام می‌رسانند و نظرسنجی‌ها به شکل لحظه‌ای تغییرات را رصد می‌کنند و همچنان با ارقام متضاد بر پیش بینی ناپذیری انتخابات دامن می‌زنند.
نگرانی میشل اوباما:
میشل اوباما روز شنبه در سخنرانی خود در پنسیلوانیا با حمایت از هریس، از احتمال پیروزی ترامپ ابراز نگرانی کرد و با انتقاد شدید از ترامپ او را «یک فریبکار» خواند و گفت: «اگر انتخابات مسیر درستی را نرود، همه‌ی ما از این بازگشت به عقب، آسیب خواهیم خورد. او نظام آموزشی را نابود خواهد کرد، سلامت زنان را نشانه رفته و افراد ثروتمند را بر همه‌ی مردم ترجیح خواهد داد». البته در یک کمپین انتخاباتی این ابراز نگرانی لزوما به معنی پیروز دانستن رقیب نیست بلکه به معنی شدت رقابت و ایجاد انگیزه برای هوادارن است.
آخرین تحولات نظرسنجی ها:
نسبت به روز گذشته، طبق گزارش موسسه‌ی «فایو ترتی ایت»، در سطح ملی فاصله‌ی هریس با ترامپ نزدیکتر شد و به یک درصد رسید. اما، موسسه‌ی انگلیسی «یو گاو»، این فاصله را حدود 3 درصد و به نفع هریس می‌داند.
از نظر شانس پیروزی، موسسه‌ی «یو گاو» اندکی شانس هریس را بیشتر می‌داند. اما، امروز (یک شنبه) موسسه‌ی «اکونومیست» شانس ترامپ را 51 به 49 از هریس بیشتر دانست. موسسه‌ی اکونومیست گفته است دلیل افزایش شانس ترامپ نسبت به روز شنبه، ناشی از بهبود وضعیت او در ایالت کلیدی «آریزونا» است. در ایالت‌های کلیدی دیگر، طبق جمع‌بندی واشینگتن پست اگر صحیح باشد همچنان جورجیا (2+) و کارولینای شمالی (1+) به سوی ترامپ و ویسکانسین (2+) و نوادا (1+)، میشیگان (3+) و پنسیلوانیا (1+) به سوی هریس تمایل نشان داده‌اند که نوعی بهبود در میشیگان نسبت به روز گذشته به نفع هریس است. موسسه‌ی «یو گاو» هریس را در ایالت کارولینای شمالی نیز (1+) پیشتاز می‌داند.
در آماری دیگر موسسه‌ی آمریکایی «فایو ترتی ایت» که متوسط صدها نظرسنجی‌ها را محاسبه می‌کند و در انتخابات قبل تمایل به بایدن داشت و پیروزی او را بدرستی پیش بینی کرده بود، تا ظهر یک شنبه، شانس ترامپ را 53 به 47 از هریس بیشتر می‌داند. همین موسسه روز شنبه، شانس ترامپ را 51 به 49 می‌دانست که اینک دو درصد پیشرفت نشان می‌دهد.
وضعیت آراء زودهنگام:
همزمان آمار منتشره از دیدگاه 70 میلیون رای دهنده‌ی زودهنگام از سوی سه موسسه‌ی واشینگتن پست و نیویورک تایمز و‌ای بی‌سی، تمایل این افراد به هریس را 61 درصد نشان می‌دهد. البته به طور کلی رای دهندگان زودهنگام که بیشتر از قشر متوسط و تحصیل کرده هستند، تمایل به دموکرات‌ها دارند و رای دهندگان جمهوری خواه بیشتر در روز انتخابات حضور پیدا می‌کنند و تمایل چندانی به رای زودهنگام نشان نداده اند.
یک نظرسنجی غیر منتظره به نفع هریس:
در این میان، روز یک شنبه یک نظرسنجی از سوی موسسه‌ی «دس موینز رجیستر» منتشر شد که نتیجه‌ای غیر منتظره و از دیدگاه «فاکس نیوز» شوکه کننده در برداشت. این نظرسنجی که در تاریخ 27 اکتبر توسط خانم «سِلزِر» مدیر مشهور موسسه‌ی نظرسنجی «سلزر» در ایالت «آیووا» به انجام رسیده و دیروز منتشر شده، هریس را 3 درصد (47 به 44) در این ایالت نسبت به ترامپ پیشتاز نشان می‌دهد در حالی که یک ماه پیش از آن (ماه سپتامبر) طبق نظرسنجی همین موسسه، ترامپ 4 درصد از هریس پیش بوده است.
ایالت «آیووا» تنها 6 رای الکترال دارد، اما ایالتی است که از آخرین انتخابات اوباما، دیگر به دموکرات‌ها رای نداده است و در دو انتخابات پس از آن هر بار به ترامپ رای داده است، و از این رو چرخش احتمالی آن بسیار مهم ارزیابی می‌شود. البته، همزمان نظرسنجی دیگری از سوی موسسه‌ی امرسون کالج منتشر شده که ترامپ را در همین ایالت 53 به 43 از هریس پیشتر نشان می‌دهد که در تناقض کامل با نظرسنجی موسسه‌ی «دس موینز رجیستر» است.
تفاوت این دو نظرسنجی، که هر دو موسسات معتبری هستند، از چند جهت غیر منتظره است. یکی میزان پیشرفت هریس در «آیووا» از نظرسنجی قبلی موسسه‌ی «دس موینز رجیستر» که حدود 7 درصد پیشرفت هریس را نشان می‌دهد و اگر به واقع این نظرسنجی درست باشد در این صورت نشان می‌دهد هریس پیشرفت چشمگیری داشته و احتمالا سه ایالت پنسیلوانیا و ویسکانسین و میشیگان که هم مرز این ایالت هستند و معمولا به دموکرات‌ها رای می‌دهند را باید به حساب هریس و در نتیجه احتمال بیشتر پیروزی او نسبت به روز گذشته دانست.
نکته‌ی غیر منتظره‌ی دیگر، تفاوت این نظرسنجی با سایر نظرسنجی‌های معتبر است. حساب بسیاری از نظرسنجی‌های حزبی که آمار را به شکل معنی داری برای رضایت طرفداران خود، اخذ یا تغییر می‌دهند، جدا. اما تفاوت 13 درصدی بین دو موسسه‌ی معتبر، فراتر از دامنه‌ی خطا است و نشان دهنده‌ی آن است که یک جای کار معیوب است. یا نظرسنجی تحت مدیریت خانم «سلزر» خطاست، یا آن همه نظرسنجی‌های دیگر؟ آیا خانم سلزر تمایل جنسیتی خود را به نفع هریس در این نظرسنجی دخالت داده است؟ یا زنان در نظرسنجی‌های قبلی کمتر لحاظ شده اند؟ برای روشن شدن موضوع باید منتظر اعلام نتایج شد.
نقش تعیین کننده‌ی زنان در سرنوشت هریس:
نظرسنجی جدید ایالت «آیووا» یک نکته‌ی مهم دیگر نیز دارد و آن تغییر نظر زنان این ایالت نسبت به ترامپ در دو نظرسنجی یاد شده است. در نظرسنجی دوم، زنان به ویژه زنان مستقل، گرایش معنی داری به هریس نشان داده‌اند که موجب تغییر وضعیت در ایالت آیووا شده است. اگر چنین باشد، چرا این تغییر را در نظرسنجی‌های دیگر مشاهده نمی‌کنیم؟ صرف نظر از دقت یاعدم دقت نظرسنجی خانم سلزر، نقش زنان در انتخابات 2024 حائز اهمیت است. هم از این رو که یک زن کاندیدای ریاست جمهوری است و هم از این بابت که یکی از مهمترین تفاوت‌های برنامه‌های دو کاندیدا موضوع سقط جنین است. موضوعی که ترامپ در آن رویکرد محافظه‌کارانه و هریس رویکرد لیبرال را در پیش گرفته‌اند و هر کدام از این رویکردها در زندگی زنان آمریکا به ویژه زنان در سن بارداری و خانواده‌های جوان تاثیرات شگرفی خواهد داشت. به همین دلیل هم هست که تا این لحظه طرفداران هریس مهمترین دلایل حمایت از او را برنامه‌ی هریس در سقط جنین، بهداشت و درمان، و همچنین ارزش‌های دموکراسی آمریکایی دانسته اند. در حالی که طرفداران ترامپ برنامه‌ی او در کنترل تورم، مهاجران و جرائم را دلیل اصلی حمایت از او برشمرده اند.
به طور کلی در انتخابات آمریکا، نژاد، تحصیلات و جنسیت نقش آفرینی ویژه‌ای دارد. به گونه‌ای که در 24 ساله‌ی اخیر اکثریت مردان و زنان که فاقد تحصیلات دانشگاهی هستند به جمهوری خواهان و اکثریت واجدان مدارک دانشگاهی به دموکرات‌ها تمایل نشان داده اند. در انتخابات اخیر 60 درصد واجدان مدارک دانشگاهی هریس را و تنها 38 درصد ترامپ را گزینه‌ی خود دانسته اند. در حالی که در میان افراد فاقد مدارک دانشگاهی تنها 43 درصد هریس را منتخب خود دانسته‌اند و این رقم برای ترامپ 54 درصد است.
شکاف دیگر، در نژاد بوده است. به گونه‌ای که اکثر بسیار بالای سیاه پوستان (90 درصد)، اسپانیایی زبان‌ها (64 درصد) به دموکرات‌ها و اکثریت نسبی سفید پوستان (54 درصد) به جمهوری خواهان گرایش نشان داده اند. اما نکته حایز اهمیت آن است که به طور کلی زنان نسبت به مردان، تمایل بیشتری به دموکرات‌ها داشته اند. به گونه‌ای که در آخرین نظرسنجی ‌ای بی‌سی / ایپسوس، 56 درصد زنان گفته‌اند اگر در انتخابات شرکت کنند به هریس و 42 درصد به ترامپ رای می‌دهند. در حالی که این میزان در میان مردان برعکس یعنی 45 درصد به هریس و 51 درصد به ترامپ است.
با توجه به آمار فوق و با توجه به رقابت نزدیک دو کاندیدا، به نظر می‌رسد میزان شرکت زنان به ویژه زنان سیاه پوست (با 93 درصد تمایل به هریس) و زنان مستقل از هر رده‌ی سنی و زنان جوان (18 تا 39 سال) که بیشترین تمایل (66 درصد) را در میان همه‌ی گروه‌های سنی به هریس نشان داده اند، می‌تواند در انتخاب یا انتخاب نشدن نخستین رئیس جمهور زن آمریکا نقشی اساسی ایفا نماید.
پیشتازی زنان در رای دهی زودهنگام:
در همین پیوند یادآور می‌شود که در آخرین آمار از شرکت کنندگان در رای دهی زودهنگام در ایالت‌های هفت‌گانه چرخشی تاکنون زنان 55 درصد و مردان 45 درصد رای دهندگان را شامل شده اند. به عبارتی زنان 1.4 میلیون بیش از مردان در رای دهی زودهنگام این ایالت‌ها مشارکت کرده اند. تا همین جا مشارکت بیشتر زنان نسبت به مردان، در صورت تداوم می‌تواند نشانه‌ی مثبتی برای آمار نهایی هریس محسوب شود. اما این که آیا میزان نهایی مشارکت زنان با توجه به گرایش اکثریت مردان سفید به ترامپ (57 درصد)، در حدی خواهد بود که پیروزی هریس را تضمین کند؟ باید صبر کرد.
جمع بندی:
تقریبا تمام نظرسنجی‌های ایالت‌های کلیدی در دامنه‌ی خطا قرار دارد و فاصله‌ی دو کاندیدا در همه ایالت‌ها کمتر از 4 درصد است. اما این که جهت خطا در هر ایالت لزوما به نفع کدام کاندیداست تا روشن شدن نتایج انتخابات، مشخص نخواهد شد و از این روست که پیش بینی نتیجه‌ی نهایی بسیار دشوار شده است. ممکن است در برخی ایالت‌ها آراء یک کاندیدا و در برخی دیگر آراء کاندیدای دیگر بیشتر یا کمتر پیش بینی شده باشد. اگر فرضا خطای نظرسنجی‌ها در هفت ایالت، آراء هریس را بیشتر از واقع پیش بینی کرده باشند، در این صورت ترامپ نظیر سال 2016 با حداکثر 312 رای الکترال پیروز انتخابات خواهد شد. از سوی دیگر، چنانچه جهت خطا در پیش بینی‌ها آراء ترامپ را بیشتر از واقع دیده باشد، در این صورت هریس حداکثر با 319 رای الکترال رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.
تا ظهر یکشنبه، بیشتر نظرسنجی‌ها همچنان شانس ترامپ را بیشتر می‌بیند. ترامپ گفته است اگر او رئیس جمهور نشود، حتما تقلب شده است. اما اگر نظرسنجی‌ها در دامنه‌ی خطا باشد و یا نظرسنجی غیرمنتظره «آیووا» درست از آب در بیاید، احتمالا وضعیت هریس باید بهتر از آن چیزی باشد که تا به حال گزارش شده است و در این صورت، او نخستین رئیس جمهور زن آمریکا خواهد شد.
نکته‌ی آخر آن که، به روز‌ترین نظرسنجی‌ها حداقل مربوط به یک یا دو روز قبل است. لذا در انتخاباتی که «به مو بند است»، علاوه بر دامنه‌ی خطای نظرسنجی ها، نباید تحولات روزها و ساعات آخر را نادیده گرفت.
والسلام
ابوالفضل فاتح
13 آبان 1403