پیام آذری - آیا می‌دانستید حدود 75 درصد از زنان قبل از شروع پریود خود، علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را تجربه می‌کنند؟ این شرایط می‌تواند به همراه تعدادی از علائم آزاردهنده، تاثیرات قابل توجهی روی زندگی روزمره فرد داشته باشد. اما چه زمانی این علائم طبیعی هستند و چه زمانی نشان‌دهنده اختلال دیسفوریا پیش از قاعدگی (PMDD) محسوب می‌شوند؟ در ادامه به بررسی تفاوت‌های کلیدی بین PMS و PMDD می‌پردازیم و اطلاعاتی درباره علائم، علل و راه‌های درمان این دو وضعیت ارائه می‌دهیم.
PMS چیست؟
پی‌ام‌اس به مجموعه‌ای از علائم جسمی و عاطفی گفته می‌شود که در برخی زنان قبل از شروع قاعدگی ظاهر می‌شود. این علائم ممکن است شامل نفخ، دردهای شکمی، درد در مفاصل، تحریک‌پذیری، خستگی و تغییر در خلق وخو باشد.
علائم PMS می‌تواند 5 تا 14 روز قبل از شروع پریود ، ظاهر شود، در بعضی از زنان با شروع خونریزی پریود کاهش می‌یابد اما در برخی دیگر ممکن است تا چند روز بعد از شروع پریود هم ادامه داشته باشد.
اغلب زنان در سن باروری حداقل یک علامت PMS را تجربه می‌کنند. این علائم به‌قدری رایج هستند که پزشکان و محققان آن را به‌عنوان یک بخش طبیعی از چرخه قاعدگی در نظر می‌گیرند. اگرچه PMS می‌تواند ناخوشایند باشد اما عموماً زندگی روزمره فرد را مختل نمی‌کند.
PMDD چیست؟
اختلال دیسفوریا پیش از قاعدگی (PMDD) نوعی اختلال شدیدتر از پی‌ام‌اس است که حدود 3 تا 8 درصد از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال می‌تواند شامل علائم شدید عاطفی و جسمی باشد که به‌طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد.
در PMDD، علائم معمولاً شامل نوسانات شدیدتر در خلقوخو، افسردگی، اضطراب شدید و حتی افکار خودکشی است. این علائم نیز با شروع قاعدگی کاهش می‌یابند اما ممکن است نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.
چگونه PMDD را تشخیص دهیم؟
بسیاری از علائم این اختلال مشابه PMS هستند. برای تشخیص PMDD، فرد باید حداقل یکی از علائم عاطفی شدید، مانند نوسانات خلقی غیرقابل کنترل، احساس ناامیدی و اضطراب شدید را داشته باشد. در این‌صورت، مشاوره با یک متخصص بهداشت روان و ثبت علائم عاطفی و خلقی در یک تقویم پریودی می‌تواند به تشخیص درست این اختلال و مسائلی مانند پریود شدن به فاصله دو هفته یا تاخیر در پریود کمک کند.
علائم مشترک pms و pmdd به‌طورکلی عبارت‌اند از:
* احساس نفخ
* دردناک و حساس شدن سینه‌ها
* سردرد
* تجربه درد عضلانی یا مفصلی
* خستگی بیش از حد
* مشکلات خواب
* هوس‌های غذایی مانند شیرینی‌جات یا ترشی‌جات
* تغییرات در خلقوخو
بااین‌حال برای تشخیص pmdd فرد باید حداقل یکی از علائم عاطفی زیر را داشته باشد:
* نوسانات خلقی شدید؛ مانند احساس غم، گریه و حساسیت به طرد شدن
* احساس خشم و تحریک‌پذیری طوری‌که باعث بروز تعارضات در روابط عاطفی و انسانی شود
* افسردگی، انتقاد و سرزنش خود
* احساس اضطراب و تنش
* کاهش علاقه به انجام فعالیت‌های معمول
* مشکل در تمرکز
* کمبود انرژی و بی‌حالی
* بی‌خوابی یا خواب زیاد
درهرصورت برای تشخیص قطعی اختلال pmdd لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا او با بررسی دقیق‌ترِ علائم، بتواند در کنترل و بهبود نشانه‌ها، راهکارهای موثری ارائه دهد.
تفاوت کلیدی PMS و PMDD
پی‌ام‌اس و پی‌ام‌دی‌دی هر دو به تغییرات جسمی و احساسی مرتبط با چرخه قاعدگی اشاره دارند اما تفاوت‌های عمده‌ای در شدت و تأثیر آنها وجود دارد. افراد مبتلا به اختلال PMDD ممکن است افسردگی و اضطراب شدید را تجربه کنند که می‌تواند عملکرد روزانه آنها را به‌طور جدی مختل کند و روی روابط شخصی او بسیار تاثیرگذار باشد.
به‌علاوه PMS بسیار شایع‌تر است و نیازی به مداخله پزشکی ندارد، در حالی‌که PMDD نادرتر و معمولاً نیاز به درمان تخصصی دارد.
دلایل بروز PMS و PMDD
علت PMS و PMDD هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است اما تغییرات هورمونی در طول سیکل قاعدگی، عوامل ژنتیکی و سابقه روانی می‌توانند در بروز این اختلالات نقش مهمی داشته باشند. تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، حساسیت نسبت به این تغییرات و نحوه واکنش فرد به آنها می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.
راه‌های درمان PMS و PMDD
روش‌های درمان این دو وضعیت به شدتِ علائم آنها بستگی دارد. در ادامه برخی از نکات و مواردی که می‌تواند این علائم را تعدیل کند و به درمان‌های رایج آنها را بررسی می‌کنیم:
داروهای ضد افسردگی
پزشکان معمولاً برای درمان PMDD داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) تجویز می‌کنند. این داروها می‌توانند در کاهش علائم عاطفی که باعث افسردگی و ظهور افکار منفی مانند خودکشی می‌شود، موثر باشند.
قرص‌های ضدبارداری
هنگامی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنید، تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود در نتیجه این امر ممکن است علائم مربوط به pms و pmdd را کاهش دهد. قرص‌های ضدبارداری می‌تواند در کاهش علائم فیزیکی مانند دردهای عضلانی و مفصلی هم نقش داشته باشند. این قرص‌ها حتما باید با تجویز پزشک متخصص مصرف شوند.
تغییر در سبک زندگی
ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، مانند ورزش منظم، خواب کافی و رژیم غذایی متوازن، می‌تواند به کاهش علائم قبل از پریود شدن کمک کند. استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن و یوگا نیز بسیار مفید هستند.
مصرف انواع مکمل‌ها
پیشنهاد می‌شود برای کاهش علائم این اختلالات مصرف کلسیم، منیزیم و ویتامین B6 با مشورت پزشک در روتین زندگی خود قرار دهید.
کلام پایانی
PMS و PMDD هر دو از اختلالاتی هستند که می‌توانند زندگی روزمره زنان را تحت تاثیر قرار دهند. اگرچه پی‌ام‌اس یک وضعیت طبیعی و رایج است، اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی نیاز به توجه ویژه و درمان مناسب دارد. آگاهی از علائم و تفاوت‌های این دو وضعیت می‌تواند به زنان کمک کند تا در صورت لزوم به متخصص مراجعه کرده و به کنترل بهتر علائم خود بپردازند. اطلاعات کافی و مشاوره صحیح می‌تواند به شما کمک کند تا این دوران را به بهتر پشت‌سر بگذارید.