بزرگنمايي:

پیام آذری - به گزارش بازار، تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متوالی در دهه‌های اخیر مناطق مختلف کره زمین را تحت تاثیر قرار داده است، هر چند ایران از گذشته هم سرزمین خشک بوده است با این حال در دهه‌های اخیر روند کم بارشی‌ها و خشکسالی‌ها برای مردم هم ملموس‌تر شده است.
اظهاراتی که گاه و بیگاه درباره خشکسالی از زبان مردم شنیده می‌شود اتفاقا از سوی دستگاه‌های متولی هم تایید شده است و در سال‌های اخیر موضوعات و مباحثی همچون سازگاری با خشکسالی و در ذیل آن راهکارهایی همچون ضرورت رعایت الگوی مصرف، تغییر الگوی کشت در دستور کار دستگاه‌های ذیربط قرار گرفته است.
یکی از راهکارهای مدیریت و استفاده بهینه از منابع آبی موجود ساخت سازه‌های آبخیزداری و ذخیره‌سازی آب در این سازه‌هاست. این سازه‌ها می‌تواند هم منجر به ذخیره‌سازی آب در بالادست حوضه‌های آبخیز شده و هم مانع از فرسایش سطحی خاک در این مناطق شود.
بدیهی است جلوگیری و مهار فرسایش خاک عمر مفید مخازن سدها در پایین دست حوضه‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش می یابد این امر از آنجا حائز اهمیت است که بدانیم هم‌اکنون سدهای بزرگی مانند سد دز و سفیدرود با پرشدگی حجم مخزن توسط گل و لای و افزایش قابل توجه حجم مرده مواجه هستند.
استان اردبیل با 902 هزار هکتار مرتع ییلاقی، قشلاقی و میان‌بند و همچنین 69 هزار هکتار جنگل از ظرفیت‌های ارزشمندی برخوردار است. در مراتع و جنگل‌های این استان گونه‌های متنوع فندق، ارس، بلوط، زبان گنجشک و افرا و گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری وجود دارد که حفظ و صیانت از این گونه‌ها وظیفه همه شهروندان است.
استان اردبیل در سال‌های اخیر با سیل‌های متعددی مواجه شده است. این اتفاقات علاوه بر از دست رفتن حجم قابل توجهی از منابع آب و خاک ارزشمند، خسارت‌های سنگینی به ابنیه فنی، ساختمان‌ها و مزارع و باغات استان وارد کرد. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی توجه و تمرکز بر آبخیزداری بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.
در همین زمینه مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل روز یکشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: احداث سازه‌های آبخیزداری در مناطق سیل‌خیز طی سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و بر اساس برآورد کارشناسان بیش از 300 میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل سازه‌های آبخیزداری در شمال و جنوب استان نیاز است.
محمود قلی‌زاده افزود: اختصاص این اعتبار از محل منابع محرومیت‌زدایی مورد پیگیری قرار گرفته و در صورت تامین منابع شاهد تسریع در عملیات اجرایی سازه‌های آبخیزداری در استان خواهیم بود.
وی با بیان اینکه تاکنون در استان اردبیل بیش از 900 طرح آبخیزداری در مناطق مختلف استان اجرا شده است، ادامه داد: سال گذشته در منطقه ارشق مشگین‌شهر سازه آبخیزداری با هدف تامین آب زراعی و توسعه آبیاری مدرن اجرا شد که این طرح منجر به توسعه کشت پسته، گردو و گل محمدی و همچنین مهاجرت معکوس روستاییان این منطقه شده است.
سال گذشته در منطقه ارشق مشگین‌شهر سازه آبخیزداری با هدف تامین آب زراعی و توسعه آبیاری مدرن اجرا شد که این طرح منجر به توسعه کشت پسته، گردو و گل محمدی در این منطقه شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل افزود: طرح‌های توسعه آبخیز استان با هدف حفظ و پایداری آب، افزایش ذخیره آب در حوضه آبخیز، جلوگیری از فرسایش خاک، تاخیر در روان آب‌ها و جلوگیری از سیل و تخریب مرتع و پوشش گیاهی در اولویت اجرا قرار گرفته است.
وی ذخیره نزولات آسمانی، کنترل سیلاب و فرسایش خاک، افزایش پوشش گیاهی و تغذیه آبخوان‌ها را از دیگر اهداف اجرای طرح‌های آبخیزداری ذکر کرد و گفت: احداث سازه‌های سنگی گابیونی، بندهای زیرزمینی و دو منظوره پخش سیلاب و کنتور فارو از جمله اقدامات انجام گرفته در حوزه آبخیز استان است.
قلی‌زاده با تاکید بر لزوم همکاری و تعامل بیش از پیش مردم با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اظهارامیدواری کرد با مشارکت مردم در اجرای این طرح‌ها گام بلندی در راستای صیانت و ارتقای منابع طبیعی و آبخیزداری استان و کشور برداریم.
بهره‌برداری از 6 طرح آبخیزداری در استان
بر اساس این گزارش، طرح‌های دستگاه‌های اجرایی در طول سال در مناسبت‌های مختلفی افتتاح شده یا به بهره‌برداری می‌رسد، امسال هم به مناسبت دهه مبارک فجر 6 طرح آبخیزداری با اعتباری بالغ بر 74 هزارو 730 میلیون ریال به بهره‌برداری می‌رسد.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل، این طرح‌ها شامل اجرای عملیات آبخیزداری به منظور مدیریت روان آب‌های سطحی و کنترل سیلاب و فرسایش خاک در شهرستان‌های اردبیل، خلخال، کوثر، گرمی و مشگین‌شهر اجرا شده و با افتتاح آنها 925 خانوار از مزایای طرح‌ها برخوردار خواهند شد.
اگرچه سازه‌های آبخیزداری در مقایسه با طرح‌های عمرانی بزرگ مانند سدها بسیار کوچک‌تر هستند اما در عین حال این سازه‌ها هم از بابت تقویت پوشش گیاهی، تقویت آب چشمه‌ها و قنوات، کاهش اثرات خشکسالی و تقویت سفره‌های آب‌های زیر زمینی مفیدتر و موثرتر بوده و هم آثار و پیامدهای زیست محیطی کمتری برای طبیعت به همراه دارند.
قلی‌زاده ادامه داد: اجرای سازه‌های آبخیز علاوه بر ذخیره‌سازی آب منجر به مهار سیلاب و فرسایش خاک در استان شده و تلاش می‌کنیم با تامین اعتبارات لازم سازه‌های آبخیز را در نقاط سیل‌خیز استان احداث کنیم.