پیام آذری - مهر / کمبود و گرانی قیمت دارو از جمله مشکلاتی است که بیماران در طول درمان با آن مواجه هستند و علاوه بر تحمل رنج و سختی بیماری، باید این معضل و مشکلات اقتصادی ناشی از آن را هم تحمل کنند.
دشواری مسیر درمان بیماران و گرانی قیمت شماری از انواع داروها، سبب نگرانی بیماران و خانواده‌های آنان شده که دلایل مختلفی برای آن بیان شده است که از جمله آن‌ها نوسانات قیمت ارز، افزایش هزینه‌های واردات دارو و تجهیزات پزشکی و مشکلاتی که در بخش تولید، عرضه و توزیع دارو وجود را می‌توان نام برد.
حمایت‌های بیمه‌ای نیز در این میان هزینه‌های برخی از داروها را پوشش نمی‌دهند و افزایش نرخ تورم و نیز عدم پرداخت مطالبات شرکت‌های داروسازی و داروخانه‌ها سبب شده تا بخش تأمین و عرضه دارو دچار مشکلاتی شود.
افزایش قیمت داروها و همچنین در دسترس نبودن برخی از آن‌ها، سلامت بیماران را به خطر می‌اندازد و این یکی از چالش‌های بزرگ در سیستم بهداشت کشور است.
داروهای کمیاب و خاص برای بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و نادر، نقش حیاتی در کنترل وضعیت سلامت این افراد دارد و می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت این بیماران باشد.
در سال‌های اخیر، کمبود داروهای مورد نیاز بیماران مبتلا به بیماری‌هایی نظیر سرطان، تالاسمی، هموفیلی، دیالیزی، آسم ، پیوند اعضا و بیماری‌های خود ایمنی، یکی از چالش‌های بزرگ حوزه سلامت بوده و بر اساس رصد داروخانه‌های در سطح شهر مشاهده کردیم که داروهای بیماران تنفسی و آسم ، پیوند عضو، بیماری‌های قلبی و عروقی، پرکاری تیروئید، سرطان پروستات، بیماری‌های خود ایمنی و… با کمبود روبرو هست.
به نظر می‌رسد به دلیل شیوع گسترده بعضی از بیماری‌ها مثل سرطان پروستات، سرطان پستان و دستگاه گوارشی و به دلیل برودت و سردی هوا در این منطقه داروهای تیروئیدی و مشکلات تنفسی دچار کمبود می‌شود و باید در این زمینه فکر اساسی برای تأمین این داروها صورت گیرد.

زیر 100 قلم کمبود دارو در کشور وجود دارد
توحید سبزعلی‌پور، مدیریت نظارت و ارزیابی مواد و فرآورده‌های دارویی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: برخی از اقلام دارویی صرفاً فقط برند خارجی آن دارای کمبود است، مثلاً یک دارو می‌تواند چندین برند خارجی داشته باشد و یکی از انواع برندها وجود نداشته باشد که این امر شامل کمبود دارو نیست و نیز احتمال دارد که دارویی به صورت مقطعی دچار کمبود شود و این هم به دلیل تأمین مواد اولیه و پروسه تولید اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: در حال حاضر زیر 100 قلم کمبود دارو در کشور وجود دارد که شامل داروهای بیمارستانی، داروهای سرپایی و تعدادی از برندهای داروهای خاص است، مثلاً در بیماری دیابت انسولین نوع رپیدسولین وجود ندارد ولی مشابه ایرانی همین محصول با برند داخلی موجود است و همچنین محدودیت توزیع هم ندارد.
مدیریت نظارت و ارزیابی مواد و فرآورده‌های دارویی با بیان اینکه اگر دارویی برای مصرف کمتر از یک ماه وجود داشته باشد در این صورت می‌گوئیم که کمبود دارو داریم، افزود: داروهای سیستم ایمنی اکثراً خارجی هستند و کمتر نمونه داخلی از آن وجود دارد که در این صورت بیشتر دچار کمبود می‌شود و در حوزه شیرخشک هم در برندهای خاصی دچار کمبود هستیم ولی در باقی برندها کمبودی وجود ندارد.

مسئولین داروهای اثربخش را تحت پوشش بیمه قرار دهند
یکی از بیماران خاص و صعب العلاج که دچار سرطان مغز استخوان است در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به عنوان یک بیمار که درمانی برای من وجود ندارد، امیدوار هستم که مسئولین با در نظر گرفتن شرایط خاص این بیماران، داروهایی که اثربخشی بهتری دارند و در زمره داروهای روز دنیا قرار دارند را تهیه و تحت پوشش بیمه قرار دهند تا با مصرف این داروها کیفیت زندگی ما ارتقا یافته و در این شرایط بد اقتصادی درد و رنج کمتری را متحمل شویم.
وی با اشاره به نام چند قلم دارو ادامه داد: من یک کارمند بازنشسته هستم و با حقوق بازنشستگی خود قادر به تهیه داروهای خارج از لیست تعهد بیمه و تهیه فاکتور برای آن داروها نیستم، در این حالت ما باید چکار کنیم؟
یکی از هموطنان نیز به افزایش هزینه‌های درمانی و داروها اشاره کرد و افزود: در حال حاضر یک سرماخوردگی ساده بالای 700 تومان هزینه‌بردار هست و با این شرایط اقتصادی قادر به مراجعه به دکتر نیستیم و سعی می‌کنیم که با طب سنتی و… راه‌حلی برای مداوای خود پیدا کنیم.
عدم همکاری بیمه ما را با مشکل مواجه کرده است
زیبا مرادی، مسئول فنی یکی از داروخانه‌های استان اردبیل با بیان اینکه بیمه تأمین اجتماعی از مرداد امسال سهم سازمانی خود را پرداخت نکرده و عملکرد بیمه سلامت نسبت به آن بهتر است، اظهار کرد: ما دارو را از شرکت می‌خریم و موظف هستیم که پول آن را 30 روزه بپردازیم و به ازای هر یک روز که پرداخت نکنیم شرکت برای ما جریمه لحاظ می‌کند و در عوض ما هم نمی‌توانیم پول خود را از بیمه‌گرها دریافت کنیم و این خود باعث کمبود دارو می‌شود.
وی ادامه داد: دانشگاه برخی از داروهای خاص را به تمام داروخانه‌ها نمی‌دهد و اگر سازوکاری باشد که داروها را به تمام داروخانه‌ها و یا حداقل به داروخانه‌هایی که دکترهای اطراف آن به بیماران خاص دارو تجویز می‌کنند داده شود، در این صورت میزان شلوغی داروخانه‌های خاص و معطلی مردم در صف خرید کاهش یافته و هم اینکه مردم مجبور نمی‌شوند مسافت زیادی را برای تهیه دارو طی کنند.
مسئول فنی داروخانه اردبیل با بیان اینکه برخی از اقلام دارویی در طی سال 2 بار افزایش داشته است، افزود: در مقابل داروهایی هم وجود دارند که چندین سال هست که افزایش قیمتی نداشتند ولی به یکباره قیمت آن‌ها 2 برابر شده است.

پرداخت بیش از 12 میلیارد تومان هزینه فاکتور بیماران توسط بیمه سلامت
وحید خلیل‌اللهی، مدیرکل بیمه سلامت استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در سال 1401 داروهای در تعهد بیمه‌ها 2 هزار و 100 قلم بود که در حال حاضر حدود 3 هزار و 550 قلم افزایش داشته است.
وی افزود: داروهای موجود در فارماکوپه به صورت رسمی و کتبی به ما اعلام می‌شوند و شامل، قیمت دارو، سهم بیمار، بیمه، ارز ترجیحی و صعب العلاج است و این اطلاعات در سامانه بیمه‌گر، غذا و دارو و داروخانه‌ها بارگزاری می‌شوند.
مدیرکل بیمه سلامت استان اردبیل با اشاره به اینکه حدود 107 بیماری در لیست وزارت بهداشت قرار دارد، ادامه داد: اگر کسی به عنوان بیمار خاص و صعب العلاج شناخته شود و توسط بیمه به صورت نشان‌دار دربیاید و داروهای آن در لیست « فارماکوپه » وجود نداشته باشد می‌تواند داروهای مورد نیاز خود را از داروخانه‌های معتبر خریداری کرده و با ارائه فاکتور به بیمه و با بررسی کمیته بیماران خاص و صعب العلاج مبلغ پرداختی خود را دریافت کند.
خلیل اللهی تصریح کرد: از همین مسیر فاکتورآوری بیماران خاص و صعب العلاج برای بیمه، سال قبل حدود 14 میلیارد تومان پرداخت کرده‌ایم و در 10 ماه سال جاری نیز حدود 12 میلیارد و 600 میلیون تومان پرداختی داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر 11 هزار نفر نشان‌دار در بیماری دیابت در استان شناسایی شده است، افزود: احتمال می‌رود این تعداد بیشتر از این مقدار باشد و در سال‌های قبل کمبود دارو زیاد بود ولی در حال حاضر نسبت به سال‌های قبل وضعیت مطلوبی داریم و کمبود به صورت نسبی و مقطعی است.
40 درصد افزایش قیمت دارو داشتیم
مدیرکل بیمه سلامت استان اردبیل ادامه داد: افزایش قیمت داروها نسبت به سال قبل حدود 40 تا 43 درصد بوده و البته این مقدار نه برای مردم بلکه بیشتر افزایش بر اساس طرح دارویار برای سازمان‌های بیمه‌گر بوده است و حدود پوشش بیمه برای انواع دهک‌ها و بیمه‌های مختلف، بسیار متفاوت است ولی در حالت کلی و به صورت میانگین می‌توان گفت که در حدود 82 درصد است.
برخی از راه‌حل‌هایی که می‌توان به آن پرداخت عبارتند از: گسترش پوشش بیمه‌ای به داروهای خاص و گران‌قیمت و همچنین کاهش بروکراسی در فرآیندهای بیمه‌ای و آشنا کردن مردم در مورد خدماتی که بیمه‌ها ارائه می‌دهند و حمایت از تولیدات داخلی و ارائه تسهیلات به شرکت‌های داروسازی داخلی برای تولید مواد اولیه مرغوب و کاهش وابستگی به واردات دارو می‌تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند.
بر اساس گفته‌های مسئولین کمبود دارو نداریم و این کمبودها به علت روی آوردن مردم به برندهای خاص از داورهای خارجی بوده است ولی طبق مشاهدات خبرنگار مهر و رجوع به چندین داروخانه در سطح شهر این موضوع رصد و مسئولین داروخانه‌ها از کمبود داروهای تولید داخلی هم گله‌مند بودند که امیدواریم مسئولین امر با برنامه‌ریزی بتوانند پاسخگوی نیازهای بیماران باشند.