بزرگنمايي:

پیام آذری - مصطفی شوقی تهیه‌کننده مستند «آذرآبادگان» معتقد است که ساخت «آذرآبادگان»، به نوعی این نکته را یادآوری می‌کند که اهتمام مردم آذربایجان از زمان مشروطه تا ایستادگی مقابل تجزیه طلبان و دفاع مقدس ایران، یک ارزش بوده‌است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، مستند «آذرآبادگان» به کارگردانی حامد کلجه‌ای و تهیه‌کنندگی مصطفی شوقی روز گذشته از شبکه مستندسیما پخش شده است.
این مستند روایتی تاریخی از آذربایجان دارد و در هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت حضور داشت. به مناسبت پخش این اثر از تلویزیون، مصطفی شوقی (تهیه‌کننده مستند) درباره محتوای آن گفت: این مستند در ژانر تاریخی-تحلیلی ساخته شده و به واقعیتی کمتر گفته‌شده؛ یعنی سعی بر جدایی آذربایجان از ایران می‌پردازد. شاید عده کمتری در کشورمان بدانند که پس از جنگ جهانی دوم، زمانی که ایران به دست متفقین اشغال شده بود، قوای شوروی از ایران خارج نشد و به کمک حزب توده قصد جدایی بخش‌هایی از شمال غربی ایران را داشتند. در واقع، آنها خواهان برقراری حکومت خودمختاری بودند.
وی افزود: در آن زمان، مردم آذربایجان به عنوان مهم‌ترین بازیگر این واقعه اجازه این کار را به عمال بیگانگان ندادند البته بازیگران سیاسی و نظامی دیگری هم دخیل بودند تا این اتفاق رخ ندهد. به هر حال باید توجه کرد که واقعه «آذربایجان» در آن سال‌ها برای ایران بسیار مهم بود و تاثیرات بین المللی زیادی داشت؛ زیرا اولین رویارویی امریکا و شوروی یا به نوعی اولین قدم جنگ سرد از ایران و مسئله جدایی آذربایجان شکل گرفت.
شوقی درباره ایده و مراحل ساخت «آذرآبادگان» ذکر کرد: ایده ساخت چنین مستندی را گروه پژوهش در مرکز خانه مستند مطرح کردند. حامد کلجه‌ای برای کارگردانی این اثر پیشنهاد شد و از نظرم انتخاب درستی بود؛ زیرا ایده اولیه ما را کامل کرد. ایشان فیلمسازی است که فرم را بلد است و به پژوهش اهتمام ویژه‌ای می‌دهد و باید بگویم مستندساز درجه یکی هم هست.
این تهیه‌کننده درباره استفاده از تصاویر آرشیوی در این اثر توضیح داد: ببینده در هنگام تماشای مستند متوجه می‌شود که علاوه بر پژوهش محتوایی، پژوهش تصویری بسیار خوبی برای ساخت آن انجام شده است. همچنین تصاویری در این مستند استفاده شده که به نوعی کمتر جایی دیده شده‌اند. در واقع، «آذرآبادگان» از لحاظ پژوهشی و تصویری جامعیت دارد. کارگردان تمامی این آرشیو‌های تصویری را با تلاش بسیار از مراکز اسنادی، فیلمخانه ملی ایران، خانه مستند و... پیدا کرد. در تمام مراحل ساخت، حامد کلجه‌ای تلاش کرد راوی صادق و مستقلی باشد؛ اگرچه که از منظر منافع ملی ایران این موضوع تاریخی را روایت کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که مخاطبان اصلی «آذرآبادگان» چه قشری از جامعه هستند، بیان کرد: متاسفانه غباری روی مسائل تاریخی کشورمان را گرفته و جوانان، درباره آن‌چه بر سر ایران آمده، نمی‌دانند. جوانان باید بدانند که تحولات در چه بستری رخ دادند، آمال ایرانیان به چه صورت بوده و خیلی از مسائل دیگر تاریخی که توجهی به آن نمی‌شود. به همین دلیل، مخاطب اصلی مستند «آذرآبادگان» جوانان و نسل جدید هستند. برای این که تجربیات گذشته و جدایی بخش‌هایی از ایران، به ویژه در زمان قاجاریه، تکرار نشود، باید آگاهی داشته باشیم.
تهیه‌کننده مستند «آذرآبادگان» درباره پخش مستند در بستر رسانه جمعی همچون تلویزیون تشریح کرد: به عقیده من، مهم‌ترین بستر پخش مستند، تلویزیون است و باید ادعا کرد که جایگاه خودش را دارد. البته می‌توان مفصل درباره کیفیت مستند‌های تلویزیونی بحث کرد؛ اما همچنان مستند در تلویزیون جایگاه ویژه‌ای دارد. گاهی اوقات، ماجرا‌های مسمومی حول تمامیت ارضی ایران شنیده می‌شود و همچنان هستند کسانی که تاریخ را تحریف می‌کنند.
وی در پایان تصریح کرد: پخش «آذرآبادگان» از تلویزیون، به نوعی یادآوری ارزش‌های تاریخی مردم ایران است. یادآوری این نکته که اهتمام مردم آذربایجان از زمان مشروطه گرفته تا ایستادگی مقابل جدایی از ایران و دفاع مقدس ایران، یک ارزش بوده است. مردم آذربایجان، برخلاف آن تحریف‌های تاریخی، همواره خودشان بخش مهمی از ماجرای حاکمیت ملی ایران و حفظ تمامیت ارضی و جغرافیایی ایران هستند. مردم آذربایجان همواره ثابت کرده‌اند که ایران برایشان مهم بوده و این را می‌توان از جنگ 8 ساله با رژیم بعثی عراق فهمید که ما رزمنده و شهیدان بی‌شماری از این خطه داریم. بخش مهمی از مستند و حرف ما همین است که حفظ تمامیت ارضی ایران، خواسته مردم قهرمان آذربایجان است.