بزرگنمايي:

پیام آذری - ایسنا / با تصویب قانون جوانی جمعیت و به دنبال آن گسترش مراکز همسان‌گزینی یا به زبان خودمانی‌تر مراکز همسرگزینی، جوانان برای پیدا کردن همسری با معیارهای مورد نظرشان به این مراکز مراجعه کردند تا از این طریق بتوانند یار مناسب و درست خود را انتخاب کنند؛ معیارهایی که البته به اذعان برخی از این مراکز، برخی‌های‌شان عجیب و غریب است و حتی موجب تاخیر در ازدواج برخی از این جوانان شده است.
در گزارش اول از پرونده واسطه‌گری برای ازدواج و فعالیت مراکز همسان‌گزینی به سنت‌ها و آداب و رسوم آشنایی جوانان طی یک قرن گذشته و در گزارش دوم به تصویب قانون جوانی جمعیت،‌ چگونگی پیدایش و فعالیت مراکز همسان‌گزینی و نحوه فعالیت این مراکز پرداختیم که در همین راستا هم، محمد مُروار- دبیر شورای بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی ضمن تشریح نحوه فعالیت اینگونه مراکز به برخی از سوالات مطرح شده در این زمینه از جمله اینکه «چرا نسبت به مراکز همسرگزینی ذهنیت منفی وجود داشته و دارد؟»، «متقاضیان معرفی مورد برای ازدواج باید چه مراحلی را طی کنند؟»، «تعرفه تشکیل پرونده و معرفی هر مورد برای ازدواج؟»، «معرفی هر مورد برای ازدواج چقدر هزینه دارد» و... پاسخ داد.
در این گزارش اما،‌ درخصوص نحوه ثبت‌نام در مراکز همسان‌گزینی و چالش‌ها و دغدغه‌های جوانان برای انتخاب همسر پای صحبت این مراکز نشستیم؛ اینکه جوانان برای ازدواج چه معیارهایی دارند؟ و برای ثبت‌نام و معرفی مورد ازدواج باید چه پروسه‌ای را طی کنند؟‌.
سکوی همسان‌گزینی همدم تبیان، یکی از موسسات قدیمی است که پیش از تصویب قانون جوانی جمعیت به موضوع واسطه‌گری ازدواج ورود کرده است. زهره حسینی، مدیر سکوی این موسسه با بیان اینکه این سکو از سال 1393 در ابتدا کار خود را به صورت سامانه تحت وب در فضاهای کاربری تبیان مانند وبلاگ، انجمن و... شروع کرد، به ایسنا می‌گوید: موسسه تبیان در ابتدای شروع کار خود یک سایت فعال فرهنگی با یک میلیون کاربر داشت که از طریق فضاهای کاربری باعث آشنایی و ازدواج جوانان با یکدیگر می‌شد. بر همین اساس به دلیل اینکه رنج سنی کاربران سایت تبیان از میان جوانان و موضوع ازدواج نیز دغدغه آنها بود، تبیان تصمیم به اجرای طرحی بر مبنای سنت حسنه واسطه‌گری ازدواج گرفت.
وی ادامه می‌دهد: در همین راستا نیز تبیان به سراغ افرادی که در دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و موسسات خیریه به صورت سنتی در امر معرفی ازدواج فعالیت می‌کردند، رفت و پس از شناسایی، اقدام به آموزش آنها کرد تا از این طریق، با شناسایی جوانان در سن ازدواج و آشنایی آنها با یکدیگر واسطه‌گری برای امر ازدواج گسترش یابد. به مرور با تلفیقی از فعالیت معرفان و واسطین ازدواج و برمبنای اصول علمی و روانشناختی برای تناسب‌سنجی میان دو نفر و با استفاده از امکانات فناوری اطلاعات و رایانه، سامانه همسان‌گزینی تبیان در سال 1394 و پس از آن در سال 1400 سامانه همدم در قالب پلتفرم رونمایی شد.
حسینی با بیان اینکه موسسه همدم تبیان بعد از تصویب قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، اولین مرکز همسان‌گزینی در کشور است که موفق به دریافت مجوز از وزارت ورزش و جوانان شد، می‌افزاید: در سامانه همسان‌گزینی تبیان از سال 1394 تا 1400 بیش از 87 هزار نفر برای ازدواج ثبت‌نام کردند و پس از آن در سامانه همدم نزدیک به 40000 کاربر تایید شده ثبت‌نام دارند که درنهایت فعالیت هر دو سامانه منجر به بیش از 4340 ازدواج شده و از آنجایی که موسسه تا 4 سال بعد از ازدواجِ افراد نیز میزان پایداری ازدواج‌ها را بررسی می‌کند، تاکنون تنها 6 مورد از این ازدواج‌ها به طلاق ختم شده است.
مدیر سکوی همسان‌گزینی همدم تبیان درباره پروسه معرفی افراد به یکدیگر نیز بیان می‌کند: در مرحله اول متقاضی وارد سامانه همدم شده و بعد از تکمیل فرم‌های مشخصات و پاسخ به آزمون‌های روانشناختی، مدارک موردنیاز را در پروفایل خود بارگذاری می‌کند. پس از انجام این مراحل پروفایل فرد صحت‌سنجی و تایید می‌شود. در مرحله بعد پنج پیشنهاد رایگان به متقاضی معرفی شده که فرد می‌تواند براساس انتخاب خود به آنها درخواست آشنایی ‌دهد، پس از پیشنهاد در این لحظه و تایید فرد مقابل، درخواست توسط معرف بررسی و سپس وارد فرآیند معرفی خواهند شد.
وی در پاسخ به این سوال که اگر متقاضی با هیچ یک از این پنج گزینه به تفاهم نرسد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بیان می‌کند: در این شرایط به ازای هر جستجو و درخواست معرفی متقاضی باید مبلغ 10900 تومان پرداخت کند که پس از آن مجددا در سامانه همدم در بانک اطلاعاتی می تواند جستجو و انتخاب کند و درخواست معرفی بدهد.
مدیر سکوی همسان‌گزینی همدم تبیان درخصوص مراجعه‌کنندگانی که به صورت حضوری به مراکز همسان گزینی دارای مجوز مراجعه می کنند و خواهان معرفی مورد ازدواج هستند، نیز اظهار می‌کند: متقاضیانی که به صورت حضوری مراجعه می‌کنند، بعد از انجام پذیرش، اطلاعات‌ و خواسته‌هایشان ثبت می‌شود؛ این پروسه باید حتما با نظارت روانشناس و با انجام مصاحبه‌های حضوری صورت گیرد. در این مصاحبه‌ها فرد از بابت خواسته‌ها و ویژگی‌های شخصیتی مورد بررسی قرار می‌گیرد که براساس بررسی روانشناس، فرد متناسب با شخصیتِ او، به او معرفی خواهد شد. بعد از انجام معرفی در صورتی که طرفین یکدیگر را بپسندند، خانواده‌ها در جریان این آشنایی قرار می‌گیرند و مابقی مراحل با نظارت روانشناس و خانواده طی می‌شود اما در صورتی که این آشنایی به ازدواج ختم نشود، موردهای بعدی به آنها معرفی خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مبلغی برای تشکیل پرونده و معرفی افراد به یکدیگر از سوی موسسات دارای مجوز همسان‌گزینی دریافت می‌شود؟ اینگونه توضیح می‌دهد: به طور کلی طبق تعرفه مراکز دارای مجوز همسان‌گزینی باید 150 هزار تومان بابت تشکیل پرونده و به ازای هر معرفی 50 هزار تومان پرداخت کنند.
حسینی در ادامه درخصوص برخی از متقاضیانی که تقاضا و خواسته‌های عجیب و غریبی برای یافتن فرد موردنظر بیان می‌کنند، توضیح می‌دهد و می‌گوید: در موسسه همدم تبیان براساس شاخص‌های روانشناختی و اجتماعی و فرهنگی، شاخص‌های همسان‌گزینی را در نظر گرفته‌ایم. اگر در این شاخص‌ها افراد به یکدیگر نزدیک یا مکمل هم باشند، به این معنی است که با هم تناسب دارند. اما گاهی مشاهده می‌شود که افراد خواسته‌های عجیبی دارند که معطوف به مسائل ظاهری و مادی است. به طور مثال یکی از متقاضیان مرد به دنبال همسر نویسنده بود که البته خودش هم نویسنده نبود.
وی ادامه می‌دهد: موردی داشتیم که آقا به دنبال دختر خانمی بود که پدرش کارخانه‌دار باشد. در موارد دیگری، آقایان به دنبال دختر خانم‌هایی با قد بالای 170 سانتی‌متر هستند و این درحالیست که متوسط قد بانوان ایرانی روی رنج 160 سانتی‌متر است. این مسئله فقط مخصوص آقایان نیست. گاهی خانم‌ها نیز ملاک‌های عجیب و غریبی دارند، به طور مثال به دنبال این هستند که قد همسرشان بالای 180 سانتی‌متر باشد و یا انتظارات مالی بالایی برای طرف مقابلشان در نظر می‌گیرند.
در این میان،‌ یکی دیگر از افرادی که به عنوان مدیر در یکی دیگر از این مراکز همسان‌گزینی فعالیت می‌کند، درباره علت وجود تشکیل مراکز همسان‌گزینی می‌گوید: در جهانی زندگی می‌کنیم که به جهان سازمانی معروف است چراکه برای هر خدمتی که بشر به آن نیاز دارد، سازمانی راه‌اندازی شده است. در ادوار گذشته معمولا زنان مسنی که دانش روانشناختی، مدیریتی و حقوقی نداشتند و در محل شناخته شده بودند اقدام به واسطه‌گری امر ازدواج می‌کردند که بعضا خروجی آن طلاق عاطفی زوجین و نارضایتی ازدواج بود. البته از نظر جامعه‌شناختی در گذشته جمعیت روستایی بسیار بیشتر بود و قدیمی‌ها جوانان را در سنین کم به یکدیگر معرفی می‌کردند. به طور مثال دختر 15 ساله به پسر 20 ساله معرفی می‌شد که بعضا با فرمان‌پذیری بالای فرزندان از والدین، وصلت سر می‌گرفت اما، باتوجه به تغییرات اجتماعی جامعه و خانواده‌ها فرزندان مستقل شده و می‌خواهند خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند و به دنبال همین موضوع نیز سن ازدواج افزایش یافته است. لذا باید گفت در حال حاضر تعداد جوانان مجرد در سن ازدواج افزایش یافته و باتوجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه، نمی‌توان مانند قدیم آنها را در صف گوشت و شیر به خانواده‌های دارای دختر و پسر معرفی کرد.
وی با اشاره به مزایای فعالیت مراکز همسان‌گزینی، درباره نحوه پروسه ثبت‌نام متقاضیان ازدواج برای انتخاب همسر در مرکز خود به ارائه توضیحاتی می‌پردازد و می‌افزاید: بسته‌های خدماتی در مرکزِ ما، باتوجه به نوع ارائه خدمات از رایگان تا خدمات vip به مبلغ یک میلیون تومان متفاوت است. در راستای بهره‌گیری از خدمات رایگان، مجردان می‌توانند بانک اطلاعاتی خود را از طریق تلگرام به آیدی موسسه ارسال کنند که در صورت پیدا شدن فرد موردنظرشان به آنها اطلاع‌رسانی خواهد شد. اما بسته خدمات vip شامل مشاوره، مصاحبه، تناسب‌سنجی و آزمون است که تمامی این مراحل تحت نظر روانشناس انجام می‌شود. در این روش معمولا افراد باید به صورت حضوری به مرکز مراجعه کنند. بعد از مراجعه با آنها مصاحبه شده و آزمون sq مربوط به سلامت روحی و روانی از آنها دریافت می‌شود. پس از بررسی آزمون و اطمینان از سلامت فرد، درباره خواسته‌هایشان نسبت به فرد مدنظرشان پرسیده می‌شود. پس از گذر از این مرحله، خواسته‌های مطرح شده فرد با مختصات و مقتضیات او مطابقت داده می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه موضوع مورد اهمیت در معرفی افراد به یکدیگر برای مرکز، سلامت کامل از نظر روحی، روانی و اجتماعی افراد است، بیان می‌کند: باتوجه به تست‌ها ممکن است برخی مراجعه‌کنندگان دارای مشکلاتی از قبیل اعتیاد، تاهل یا به دنبال رابطه دوستی، سو استفاده مالی از مراجعان و دارای اختلالات روحی و روانی و شخصیتی باشند، از همین رو برخی از آنها غربالگری می‌شوند و درصورت وجود مشکل از سوی مرکز به روانشناس یا روانپزشک، ارجاع خواهند شد و در صورت حل مشکلات، برای ازدواج به آنها، مورد معرفی می‌شود. به هر مراجعه‌کننده یک روانشناس اختصاصی معرفی می‌شود که او بعد از دریافت پرونده فرد، با وی تماس گرفته و خود را به عنوان روانشناس او معرفی می‌کند. درنهایت پس از بررسی نهایی بر روی اطلاعات و مشخصات فرد، مورد متناسب به او معرفی می‌شود. در صورت تمایل فرد، پروفایل کامل مورد معرفی شده، برای شخص ارسال می‌شود. البته تا زمانی که طرفین از شرایط مورد معرفی شده رضایت کامل نداشته باشد، هیچگونه ارتباطی میان آنها برقرار نخواهد شد. پس از اعلام رضایت از سوی طرفین یک جلسه معارفه در مرکز برای آنها برگزار می‌شود.
این مدیر،‌ در پاسخ به سوالی درخصوص اینکه آیا تاکنون مواردی بوده‌اند که ملاک‌های عجیب و غریبی برای ازدواج داشته باشند، می‌گوید: 10 سال پیش مرد 30 ساله‌ای با مرکز تماس گرفت و تنها ملاکش این بود که نام همسرش "لادن" باشد. چندین سال پیگیر بود و هنوز هم مورد مدنظرش را پیدا نکرده است و هنوز هم با گذشت 10 سال هر یک ماه یک بار با مرکز تماس گرفته می‌پرسد لادن من را پیدا نکردید؟ مورد دیگری بود که چندی پیش با موسسه تماس گرفت و تنها ملاکش برای ازدواج، بزرگ بودن جثه همسرش بود و در همین راستا از موسسه خواست تا خانم درشت جثه‌ای را به او معرفی کنیم. این درحالیست که از نظر فیزیکی جثه مرد با قد 170 و وزن 70 کیلو بود، با این وجود یک خانم با قد 180 و وزن 130 کیلوگرم به او معرفی کردیم و بعد از دیدار یکدیگر در موسسه، گفت «نه خیلی درشت‌تر از این می‌خوام». اکنون هم از وضعیت تاهل یا تجرد او خبری در دست نیست. متاسفانه بیشتر ملاک‌های مدنظر آقایان فیزیکی است و این درحالیست که هرچقدر زن و شوهر از نظر ظاهری به یکدیگر شبیه باشند، بهتر است، البته گفته می‌شود که برای پایداری بیشتر ازدواج، از نظر زیبایی ظاهری زن باید به میزان یک تا دو نمره از مرد زیباتر باشد.»