پیام آذری - به گزارش شهر بورس، تبریز، شهر صنعت، تجارت، و کسب‌وکار، از گذشته‌های دور شهره عام و خاص بوده است. دروازه استانبول (اسلامبول قاپوسی) در دوره‌های تاریخی محل صدور و ورود کالا از تبریز به ممالیک محروسه عثمانی و بالعکس بود. تجار بزرگی در همین بازار تبریز به داد و ستد و تولید و توزیع کالا و اجناس مشغول بودند.
جاده ابریشم از قلب این تبریز کهن می‌گذشت و تاجران و بازرگانانی که کالا به هندوستان، چین، کشورهای عربی، و مستعمرات ترکان عثمانی حمل می‌کردند، نقش مهمی در رونق اقتصادی داشتند. بازار تبریز یکی از بازارهای مالی مهم قاره آسیا بود.
اگر تجارب تجارت دیروز مردان تاجرپیشه ما سینه به سینه به فرزندان امروزمان منتقل می‌شد و شرایط داخلی و خارجی کشور نیز مطابق مراد بود، امروز شاهد طلوع بازرگانان و صاحبان کسب و کار بیشتری در بازارهای مالی جهان بودیم. البته باید افزود که هم‌اکنون نیز تعداد زیادی از نوادگان تجار بزرگ تبریز از جمله تومانی‌ها، خسروشاهی‌ها، امیرخیزی‌ها، و اخیراً ژائله‌ها و ضراب‌ها را می‌توان در بازارهای مالی آسیا، اروپا و آمریکا یافت.
باید در این عصر جهانی‌شدن، اتاق‌های تجار استان‌های ایران با شناخت بازارها، ذائقه‌ها و نیازهای بازار مصرف سایر کشورها سهم زیادی در ورود و خروج و خرید و فروش کالا و خدمات جهانی داشته باشند تا در کسب درآمدهای مالی و تجاری، ایران ما نیز بیشتر منتفع شود. ورود به این مباحث نیازمند آرا و نظرات صاحب‌نظران امور تولید و تجارت است و در این شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌ها، پرداختن به این موضوعات از محدوده این یادداشت فراتر می‌رود.
نظریه «تخریب خلاقانه» را در اوایل قرن بیستم «جوزف شومپیتر»، دانشمند اتریشی‌الاصل، با تأکید بر این نکته که نیروهای فکری و اقتصادی می‌توانند با خلاقیت و نوآوری بنیان‌های نظم موجود را به هم ریزند و طرحی نو دراندازند و کسب‌وکار جدیدی در حوزه‌های خدماتی، تولیدی، و صنعتی راه‌اندازی کنند و پیش ببرند، ارائه کرد. وی که به‌عنوان پدر کارآفرینی در اقتصاد شناخته می‌شود، اعتماد به نفس بالا و انرژی مهارنشدنی درونی را در کارآفرینی مؤثر می‌دانست و مانند اکثر علمای اقتصاد معتقد بود که کارآفرینی یک خصلت کاملاً ژنتیکی نیست، بلکه باید زمان و نیازهای بازار و توسعه کسب‌وکارهای جدید را شناخت و با پشتکار و ثبات رأی دست به کارهای شاق زد.
خبر مرتبط

به همین ترتیب بود که عده‌ای از صاحبان فکر و سرمایه در دو دهه اخیر در آذربایجان شرقی دست به تأسیس و راه‌اندازی شرکت‌های فولادی زدند. اصفهان و اهواز یکه‌تاز تولید فولاد و آهن کشور بودند و توسعه شهرسازی و ایجاد ساختمان‌های بزرگ و بلندمرتبه نیاز به تأمین انواع محصولات آهنی و فولادی داشت. شهر تبریز نیز به سمت تبدیل شدن به دومین شهر بلندمرتبه‌ساز کشور پیش می‌رفت و حمل و آوردن این محصولات از مرکز کشور علاوه بر افزایش هزینه‌ها، به پرستیژ صنعتی منطقه نیز لطمه می‌زد. در همین اثنا تعدادی از صاحبان سرمایه با آوردن تکنولوژی و ماشین‌آلات به تأسیس واحدهای فولادی در آذربایجان شرقی دست زدند. امروز این منطقه به بزرگترین مرکز تولید محصولات فولادی بخش خصوصی کشور تبدیل شده و ده‌ها هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در این بخش فعال هستند. صادرات محصولات فولادی استاندارد به بازارهای مصرف داخلی و خارجی نیز از سال‌های پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد. این اقدامات بزرگ از سوی سربازان فداکار کارآفرین، آذربایجان شرقی را به علاوه بر قطب اول تولید محصولات فولادی بخش خصوصی، به عرصه تجارت انواع تولیدات متنوع آهنی و فولادی در کشور تبدیل کرده که مایه مباهات و افتخار است.
بیشتر بخوانید:پیش‌بینی رشد اقتصادی 5.5 درصدی در سال جاری
در این میان، نام بلند ضراب‌ها در داخل و خارج به زبان‌ها افتاده و فوت سرگروه این خانواده تجارت‌پیشه، زنده‌یاد حاج حسین ضراب، موجی از تأثر و تأسف فعالان اقتصادی و افکار عمومی را به دنبال داشت. زنده‌یاد حاج حسین ضراب در زمینی به مساحت 50 هکتار اولین شهرک خصوصی فولادی را در تیکمه‌داش راه‌اندازی کرد. با افتتاح واحد تولید شمش با ظرفیت 70 هزار تن در سال و تولید 300 هزار تن انواع میلگرد با استانداردهای جهانی، به نامی آشنا و برندی معتبر در بازارهای داخلی و خارجی تبدیل شد و محصولات تولیدی شمش آن برای 40 کارخانه مایه دلگرمی بود.

حاج حسین ضراب، بانی این صنایع، پس از عمری کار و تلاش طاقت‌فرسا در 15 مهر سال گذشته به دیار باقی شتافت. به همین مناسبت، شامگاه دوشنبه 17 مهر سال گذشته هزاران صنعتگر، تولیدکننده، کارفرما، و کارگر در هتل لاله تبریز گرد هم آمدند و با نثار گل و آزادی ده‌ها زندانی و تأمین هزینه بخشی از بیماران، یاد و نام این کارآفرین فقید را گرامی داشتند. در این میان اعلام برخی از مؤسسات نیکوکاری مبنی بر تأمین بخشی از فعالیت‌های اجرایی و عمرانی با کمک‌های نیکوکارانه حاج حسین ضراب شنیدنی بود؛ از جمله تأمین میلگرد ساختمان در حال احداث خانه قلب تبریز و طرح‌های توسعه سازمان‌های مردم‌نهاد در تهران و تبریز و سایر مناطق محروم کشور، که حسن نظر این فقید عزیز سفرکرده آذربایجان شرقی را حکایت می‌کرد.
واقعیت این است که در دنیای متمدن، بخش مهمی از درآمدها و ثروت کارآفرینان، سرمایه‌داران، و صاحبان درآمدهای بزرگ در بخش‌های نیازمند آموزشی، درمانی، اداره مؤسسات سالمندی، یتیم‌خانه، و امور عام‌المنفعه هزینه می‌شود و ان‌شاءالله این سنت‌های حسنه که توصیه بزرگان دین و اندیشه و مسئولیت اجتماعی بزرگی است، در کشور ما نیز بیشتر ساری و جاری شود. در این ایام سخت اقتصادی و شیوع معضلات اجتماعی، بخشی از ثروت صاحبان کسب‌وکارها می‌تواند در سر و سامان دادن به نیازمندان به کار آید و رضای خالق و مخلوق را جلب کند. چرا که بخشی از فلسفه زندگی رسیدگی و رفع نیازهای همنوعان بشریت است و کاستن از آلام و دردهای جامعه امری ستودنی به شمار می‌رود.
یاد و خاطره همه مردان خلاق و تجارت‌پیشه و صاحبان صنایع و کسب و کار تبریزی از جمله زنده‌یاد حاج حسین ضراب را گرامی می‌داریم و به تلاش‌های خستگی‌ناپذیر در ثروت‌آفرینی و اشتغال‌زایی آن‌ها ارج می‌نهیم و ان‌شاءالله در روز جزا در پیشگاه بزرگ پروردگار عالمیان روسفید باشند و مورد عفو و رحمت حق قرار گیرند.
یادداشت از محمد فرج‌پور باسمنجی